Abstract:
امامت، نهادی الهی است که تدبیر امور جامعه را با اتصال به منبع اصلی هدایت بر عهده دارد. کسب معرفت و فهم مصالح و مفاسد دین و دنیا، مسئلۀ مهمی است که وجود حجت الهی در جامعه را ضروری میسازد. از سوی دیگر، نیاز و همراهی همیشگی بشر با عنصر هدایت، پرسش از وجود راهنما را تقویت میکند. نقش نهاد امامت در کنترل لغزشها و انحرافها کارکرد مهم دیگری است که روابط میان مؤمنان را تنظیم کرده و عقاید آنان و دین خدا را در میان مردم راهبری میکند. این نوشتار، به بررسی وجود و تأثیر کارکردهای نهاد امامت در جامعه پرداخته است.
Machine summary:
"نتیجۀ ملاحظۀ این ارتباط، حاکی از وجود دو حیث اساسی و مهم در تبیین گسترۀ وجودی امام است؛ یکی ترسیم معنادار مفاهیم بلند خداشناسی در مقابل بندگانی که از درک آن ناتوانند و نیاز به هدایت الهی در فهم آن دارند وگرنه دچار خلط و تشبیه و تعلطیل میشوند، و دیگری در ارتباط با شئون زندگی مردم است که به سبب اتصال امام به منبع اصلی هدایت، مصالح و منافع آنان را تبیین میکند.
پیادهسازی این کارکرد در جامعه _ که میتوان از آن به عنوان تمییز حق از باطل نیز یاد کرد _ با دو سلاح علم و عصمت امام واقع میشود و استمرار این ابزار کنترل در جامعه، از سنتهای الهی شمرده شده است.
این خط به عنوان مهمترین اصول تشریعی اسلام در حدیث شریف «باب نادر جامع فی فضل الامام و صفاته» توسط امام رضا( نیز دنبال شده است.
48 امام کاظم( خطاب به یزید بن سلیط به تطبیق این کارکرد مهم نهاد امامت در حضرت رضا( اشاره میکند و میفرماید: یحقن الله به الدماء و یصلح به ذات البین و یلم به الشعث و یشعب به الصدع؛ 49 خداوند به وسیلۀ او از خونریزی جلوگیری میکند و میان مردم آشتی میدهد و پراکنده را گردآوری و رخنه را اصلاح میکند (بدعت و ضلالت را از میان ببرد).
به عنوان نمونه در کتاب بصائر الدرجات ابوابی چون «باب فی الأئمة أن عندهم أصول العلم ما ورثوه عن النبی( لا یقولون برأیهم» مجموعا 14 روایت و باب «باب رسول الله( جعل الاسم الأکبر و میراث النبوة و میراث العلم إلی علی( عند وفاته»، 4 روایت بر این نکته تأکید شده که علم ائمه متصل به معدن وحی الهی است و به ارث رسیده و بر آن محافظت میشود."