Abstract:
از مهم ترین روش ها در مطالعات سیره شناسی، روش تحلیلی است. در این روش از اصول علمی و معیارهای نقد تاریخی استفاده می شود. یکی از عمده ترین کارهای انجام گرفته در این حوزه، متعلق به تالیفی از کتاب های سیره نگاری معاصر، یعنی کتاب الصحیح من سیره النبی الاعظم| تالیف سید جعفر مرتضی عاملی است که در آن از معیارهای علمی، برای تشخیص روایات صحیح از ضعیف استفاده شده است. در این نوشتار ناسازواری های عاملی در کتاب الصحیح من سیره النبی الاعظم| شناسایی و دسته بندی و برای هریک نمونه هایی ذکر شده است. ناسازواری های آرای تاریخی عاملی را می توان در موارد روش ارزیابی، داوری درباره افراد، تفسیر آیه یا متن تاریخی و تعیین تاریخ وقوع رویدادها، دسته بندی کرد.
Machine summary:
یکی از عمدهترین کارهای انجام گرفته در این حوزه، متعلق به تالیفی از کتابهای سیرهنگاری معاصر، یعنی کتاب الصحیح من سیرة النبی الأعظم| تألیف سید جعفر مرتضی عاملی است که در آن از معیارهای علمی، برای تشخیص روایات صحیح از ضعیف استفاده شده است.
اما از سؤالات مهمی که درباره کتاب الصحیح وجود دارد این است که آیا نویسنده آن در ارزیابیهای خود، از روایات تاریخی و تعیین صحتوسقم آنها، دچار اشتباه شده یا از روش خود در ارزیابی عدول کرده و یا دچار ناسازواری و تناقض شده است؟ از آنجا که رشد دانش با نقد و بررسی رونق و تعالی مییابد و بهنظر نگارنده مقاله، عاملی در ضمن ارزیابی خود از روایات تاریخی، گاهی دچار اشتباه شده و گاه از روش و دیدگاههای قبلی خود عدول کرده و از وحدت رویه خارج شده است؛ در برخی موارد نیز دچار ناسازواری میشود.
در این مقاله با نشان دادن این مشکل ناسازواریهای آرای تاریخی عاملی در الصحیح را میتوان در چهار محور ناسازواری در مبنا و روش، ناسازواری درباره افراد، ناسازواری در تفسیر آیه یا متن تاریخی، ناسازواری در تاریخ وقوع برخی از رویدادها دستهبندی و بحث و بررسی شده است.
2. روش ارزیابی روایات تاریخی یکی از روشهای رایج عاملی این است که در ارزیابی روایات تاریخی، زمانی که یک روایت به دو گونه نقل شده باشد، معمولا آنها را ناسازوار دانسته و مردود میشمرد؛ ولی درباره روایتی که در صحیح بخاری 4 و غیره 5 پیرامون اسلام آوردن عمر، از عبدالله بن عمر نقل شده که: «زمانی که عمر ترسان در خانهاش بود، عاص بن وائل السهمی آمده و به او پناه داد ...