Abstract:
لزوم تحول و بازنگری اندیشه کلامی - سیاسی شیعه در ارتباط با بحران غیبت امری مهم است که پایه های آن توسط امامان شیعه ریخته شد، اما در دوران غیبت، نوبختیان نقش اصلی را در این تحول ایفا کردند. اندیشمندان نوبختی در فضای بحرانی غیبت در عرصه کلام سیاسی به بررسی مسائل اساسی و مشکلات واقعی مکتب امامیه پرداختند. تلاش این بزرگان برای پاسخ به مسائل مبتلا به جامعه تاکید بر گفتمانی اعتدالی و ترکیبی بود که مرکب از عقل گرایی و روش حکمی معتدل و هماهنگ با نص(کتاب و سنت) می باشد. این نگرش در واقع ترکیب منطقی عقل و وحی متناسب با شرایط زمانه و سازگار با مکتب امامیه بود. در سطح سیاسی این خاندان علاوه برتمرکز بر پاسخ به شبهات دینی به ویژه در عرصه سیاست، توسعه فضا برای دفاع از اعتقادات دینی امامیه را مدنظر داشتند. در اسـاس، شکل گیری اندیشه کلامی - سیاسی خاندان نوبختی نمونه ای بارز از پاسخ به بحران های معرفتی و سیاسی جامعه قلمداد می شود.
Machine summary:
com تاريخ دريافت : ۹۱/۶/۱۳ تاريخ پذيرش : ۹۱/۱۱/۹ ۱۴۲ فصلنامۀ علمي – پژوهشي آينۀ معرفت ، سال دوازدهم ، شمارة سي و چهارم ، بهار٩٢ ___________________________________________________________________________________ مقدمه تبيين انديشه هاي کلامي - سياسي و به عبارت دقيق تر کـلام سياسـي خانـدان نـوبختي و اقدامات آنها دردوران خلافت عباسي همراه با روابطشان با نهادهاي شيعي و بررسي ميزان تأثير انديشه و کنش آنها بر جريان هاي معرفتي و سياسي - اجتماعي جهـان اسـلام بـراي تاريخ اماميه به طورخاص و بـراي اسـلام بـه طـور عـام داراي اهميـت اسـت .
حـال پرسش اصلي اين نوشتار مطرح مي شود که خاندان نوبختي در ارتباط با ديدگاه اماميـه در خصوص مسائل اساسي کلامي - سياسي شيعه به ويژه رهبـري جامعـه چـه انديـشه هـايي را مطرح کرده اند؟ فرضية ما در پاسخ به اين پرسش اين است که خاندان نوبختي باطرح نگـرش اعتـدالي ترکيبـي مبتنـي بـر عقـل گرايـي وبرهـان همگـام بـا احاديـث اهـل بيـت پيامبر(ص ) توانسته اند به لحاظ نظري پايه هاي مکتب اماميه را تحکيم بخشند و راهي نو را براي آيندگان در تبيين بنيان هاي کلامي به طور عـام وکـلام سياسـي بـه صـورت خـاص ترسـيم نماينـد.
رهيافت نظري پژوهش رهيـافت نـظري مـورد بـحث ما در اين نوشتار منطق شکل گيري انديشه است که توسط ۱۴۴ فصلنامۀ علمي – پژوهشي آينۀ معرفت ، سال دوازدهم ، شمارة سي و چهارم ، بهار٩٢ ___________________________________________________________________________________ توماس اسپريگنز در کتاب ارزشمند فهم نظريه هاي سياسي مطرح شده است کـه او از آن با نام منطق دروني ياد مي کند.