Abstract:
در دهه های اخیر، رویکرد کلی نگر و یا رویکرد سیستمی در نحوه نگرش پژوهشگران در زمینه های گوناگون علمی تاثیرگذار بوده است. در این رویکرد کلی نگر، مدل ها، اصول، و قوانینی یافت می شوند که، بدون توجه به نوع خاص عناصر متشکل و روابط و نیروهای بین عنصری، بر سیستم های عمومی حاکم اند. یکی از این قوانین جهان شمول از دیدگاه سیستمی، قانون دوم ترمودینامیک است و آنتروپی، از مهم ترین خاصیت سیستم های فیزیکی و مفهومی برآمده از قانون دوم ترمودینامیک، ویژگی ای است که نه تنها در سیستم های فیزیکی، بلکه در سیستم های زنده، اجتماعی، و حتی اقتصادی نیز وجود دارد. حضور مفهوم آنتروپی در ادبیات اقتصاد نیز از نوعی تفکر سیستمی برخاسته است. در این مقاله پس از تشریح مفاهیم سیستمی و آنتروپی، نگرشی نوین به مفهوم آنتروپی در اقتصاد با استفاده از رهیافتی سیستمی تبیین شده است.
Machine summary:
" ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﻣﻲﺗﻮان ﻧﻈﺎم اﻗﺘﺼﺎدی ﻫﺮ ﻛﺸﻮر را ﺑﻪﻣﺜﺎﺑﺔ ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ اﻗﺘﺼﺎدی درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﺧﻮد، ﺟﺎﻣﻌﻪ، و ﻧﻈﺎمﻫﺎی ﺳﻴﺎﺳﻲ در ﺗﻌﺎﻣﻞ اﺳﺖ و ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ وﻳﮋﮔـﻲ آﻧﺘﺮوﭘﻲ اﻗﺘﺼﺎدی را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻌﻨﺎی ﺗﺮﻣﻮدﻳﻨـﺎﻣﻴﻜﻲ آﻧﺘﺮوﭘـﻲ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﺻﻮرت ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﻮد: »ﻣﻘﻴﺎﺳﻲ از اﻧﺮژی اﺳﺖ ﻛﻪ ﺻﺮف ﺗﻮﻟﻴﺪات ارزشﻣﻨﺪ اﻗﺘﺼﺎدی ﻧﻤﻲﺷﻮد، ﺑﻠﻜﻪ ﺻﺮف ﻧﺎﻛﺎراﻣﺪی ﺣﺎﺻﻞ از ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی در ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﻲﺷﻮد«.
آ ﺳ ﺳﻴ ﻳ اﻳﻦ ﺠﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻲﺷﻮد ﻛـﻪ ﻳـﻚ ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﺼـﺎدی ﺑـﺮای ﻳﺪارﻣﺎﻧـﺪن، راﻣﺎﻧـﺪن، ﻛﺎر ﭘﺎﻳ اﻗﺘﺼ ﻚ ﻣﻲ ﻧﺘﻴﺠ ﺖ ﻛﻨﺪ، اﻣﺎ وﻛﺎﻫﺶ ﻓﺘﻦ آﻧﺘﺮوﭘﻲ ﺼﺎدی ﺑﺎﻳﺪ از ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ی ﻣﺠﺎور ﺧﻮد اﻧﺮژی درﻳﺎﻓﺖ ﻫﺎی ﺳ اﻗﺘﺼ ﻳﺎﻓﺘ اﻗﺘ ﭘﺎﻳﻴﺰ د ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﺧﻮد ﻟﺰوﻣﺎ ﺑـﻪ ﻛـﺎﻫﺶ آﻧﺘﺮوﭘـﻲ ﺳﻴﺴـﺘﻢ اﻗﺘﺼـﺎدی ﻣﻨﺠـﺮ ﻧﻤﻲﺷﻮد.
واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮای ﺗﺤﻠﻴﻞ دﻗﻴﻖﺗﺮ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎﻳﺪ آﻧﺘﺮوﭘﻲ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﻪﺻﻮرت ﻛﻤﻴﺘﻲ اﻗﺘﺼﺎدی ﺗﻌﺮﻳﻒ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد، اﻣﺎ ﻛﺪامﻳﻚ از ﻛﻤﻴﺖﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﻤﻲﻛﺮدن ﻣﻔﻬﻮم آﻧﺘﺮوﭘﻲ اﻗﺘﺼﺎدی ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪ؟ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺸـﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺮای ﭘﺎﺳـﺦ ﺑـﻪ آن ﺑﺎﻳـﺪ از روﻳﻜﺮدی ﺑﻪ ﻧﺎم اﻗﺘﺼﺎد ﻓﻴﺰﻳﻚ ﺑﻬﺮه ﺟﺴﺖ و ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی دﻳﮕﺮی اﺳﺖ.
درواﻗﻊ، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روﻳﻜﺮدﻫﺎی ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ ﻛﻪ در آنﻫﺎ آﻧﺘﺮوﭘﻲ وﻳﮋﮔـﻲ ﻫﻤﺔ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ، ازﻗﺒﻴﻞ زﻧﺪه و ﻏﻴﺮ زﻧﺪه اﺳﺖ، وﻳﮋﮔـﻲای ﺑـﻪ ﻧـﺎم آﻧﺘﺮوﭘـﻲ اﻗﺘﺼـﺎدی ﺑـﺮای ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﺎﻧﻮن دوم ﺗﺮﻣﻮدﻳﻨﺎﻣﻴﻚ، ﺑﻘﺎی ﺳﻴﺴـﺘﻢﻫـﺎی اﻗﺘﺼﺎدی را در ﮔﺮو اﻓﺰاﻳﺶﻧﻴﺎﻓﺘﻦ اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ ﻣﻲداﻧﺪ."