Abstract:
آنند رام (Anand Ram)، متخلص به «مخلص «، شاعر و نویسنده ی پارسیگوی قرن دوازدهم هجری، در سودهره (Sodhra) در بخش سیالکوت (Sialkot) از توابع لاهور(Lahore) به دنیا آمد. مخلص در شاعری از استاد خود میرزا عبدالقادر بیدل پیروی می کرد و از بهترین شاگردان او بود؛ ولی سخنش از پیچیدگیها و نازک خیالیهای معماواری که در شعر بیدل دیده می شود، خالی است . علاوه بر قریحه ی سرشار آنند رام در شاعری ، ذوق نکتهیابی و نقادی وی نیز شایسته ی توجه است و سبک نگارش او در نثر هم به متانت و روانی مشهور بوده است ؛ به گونهای که مخلص را یکی از بهترین نویسندگان آن روزگار خواندهاند. هنگامه ی عشق، داستان منثور عاشقانهای است که آنند رام مخلص در سال 1152ق. با ترجمه ی آزاد پدماوت (Padmavat)، یکی از افسانههای باستانی هند، سروده ی ملک محمد جایسی، با نثری شاعرانه و زیبا به رشته ی تحریر درآورد. در این نوشتار، به معرفی نسخه ی هنگامه ی عشق و مولف آن پرداخته شده است.
Anand Ram Mukhlis، Persian poet and author of the 12th century AH، was born in Sodhra،Sialkot district of Lahore. He followed his master، Bidel in poetry and although he was one ofhis best students، there is not the complexity of Bidel’s poetry in his poems. His prose style has been known to be of sobriety and Simplicity So that he is considered as one of the best writers of the time.‘Hengame-yeEshgh’is a romance story in prose written by Mukhlis in 1152 AH. It is a free translation of the ancient Indian legend، ‘Padmavat’ written by Malek Mohammad Jayesi.Mukhlis’ prose in ‘Hengame-ye Eshgh’ is poetic and beautiful. In the present article، ‘Hengame-yeEshgh’manuscript and its author are introduced.
Machine summary:
»(زرين کوب ، ١٣٧١: ٢٧) پيشينه ي تحقيق نسخه ي هنگامه ي عشق تا کنون تصحيح و چاپ نشده ، اما درباره ي آنند رام و آثاراو در تذکره هاي مختلف از جمله : خزانه يعامره تأليف آزاد بلگرامي، سفينه يهندي تـأليف بهگوان داس ، سفينه ي خوشگو تأليف بندرابن داس ، مجمع النفائس تأليف سراج الدين علي خان آرزو، صحف ابراهيم تأليف خليل بنارسي، رياض الشعرا تأليف واله داغسـتاني، نتـايج الافکار تأليف گوپاموي، شمع انجمن تأليف نواب صديق خان و خازن الشعرا تأليف محمـد ميرنجان مطالبي آمده است .
»(صديقي،١٣٧٧: ٥٢) يکي از اين داستان هاي باستاني هند، داستان پدماوت است که در اواسط قرن دوازدهم هجري به وسيله ي آنند رام مخلص از هندي به فارسي برگردانده و نام هنگامه ي عشـق بـر آن نهاده شد.
اين کتاب در سال هاي مختلف نوشته شده و مشتمل برچهار بخش است : بخش اول : شـرح حمله ي نادربه هند وجنگ او با محمد شاه که به نام تذکره ي آنند رام نيز شـهرت دارد و قسمت هايي ازآن در جلد هشتم تاريخ هنـد(History of India) تـأليف اليـوت (Elliot) و داوسون (Dawson) به انگليسي ترجمه شده است .
»(آنند رام ، بي تا ٤٨:١) نسخه هاي کتاب هنگامه ي عشق : ١- نسخه يکتابخانه ي انجمن ترقي اردو دهلي، هند شماره : ١٠١-٣: ا ب :٦١ تاريخ کتابت : ندارد خط : نستعليق تعداد صفحه : ٩٨صفحه تعداد سطر در هر صفحه : ٢٣سطر تزئينات نسخه : عناوين شنگرف آغاز: خداوندا قلم آشفته رقم را چه قدرت که به بهارپيرايي چمنستان ثنايـت پـردازد و اين بريده زبان ژوليده بيان را چه يارا که به چمن آرايـي بهارسـتان حمـدت گـردن دعـوي برافرازد.