Abstract:
پدیده «معنی» از قدیمی ترین پدیده های اندیشه بشـری در تمدن های مختلف به شمار می رود.در واقع بررسی درباره «معنی» از هنگامی شروع شد که بشر درباره زبان به آگاهی هایی دست یافت .اساسا اصطلاح معنی شناسـی بـرای نخستیـن بار به تحـول و تکامل معنی در طـول زمان اطلاق گـردیده است و تحول معنایـی یکی از جنبه های تحول زبانی بوده و حوزه آن واژگان و معانی آن هاست .معانی و مدلولات واژگان در یک حالت مستقر نبوده،بلکه دائما در حال تغییر و تحول هستند.مقاله حاضر در صدد است تا این تحول معنایی را در واژگان قرآن بررسی کند و ن ان دهد که چگـونه واژگان قرآنی از یک مدلـول حسی به مدلـول انتزاعی تحـول یافته اند.و ایـن کـه قـرآن به عنـوان کتاب دین ماندگـار،در هـمـه مـوارد به خصوص در بیان مفاهیم و مدلولات از روش گزینش احسن بهره برده است .
Machine summary:
"مقاله حاضر در صدد است تا این تحول معنایی را در واژگان قرآن بررسی کند و ن ان دهد که چگـونه واژگان قرآنی از یک مدلـول حسی به مدلـول انتزاعی تحـول یافته اند.
گاهی هم به معنای دیگری انتقال می یابد و یا این کـه یک لفظ بـرحسب مقتضیات در معانی مختلفی به کـار بـرده می شود که این معانی نیز بـه تدریج یکی پس از دیگری کنار گذاشته شده و معانی جدیدتری بوجود می آیند و یا معانی قدیمی مجددا احیاء می شوند و یا این که خود الفاظ فانی شده یا دچار تحریف می گردد.
و حالت دیگری نیز وجود دارد و آن این که واژه با حفظ پیوستگی بین دو معنا از مدلول حسی به مدلـول انتزاعی تحـول می یابد.
به دلیل همین تحولات معنایی،معنای برخی واژگان در عرف قرآن متفاوت از معنای رایج آن در میان عرب زبانان است ،آنچه روشن است و هیچ گونه تردیدی برنمی تابد،این که قـرآن کریم برخـی از واژه های به کار رفته در ادب جاهـلـی را به لحاظ محتـوی ،کامـلا دگرگون کرده و محتوایی نو و معنایی دیگر بدان بخ یده که بی ارتباط با معنای نخستین آن نمی باشد.
بنابراین زبان شناسان برای پر کردن شکاف به وام گیری زبانی یا اشتقاق متوسل می شوند و گاهی نیز یک جامعه زبانی به مجاز روی می آورد و الفاظ را در معانی غیر حقیقی آن ها بکار می برد و این چنین الفاظ،دلالت های جدیدی می یابند و انتقال از یک حوزه معنایی به حوزه دیگری صورت می گیرد.
التحقیق فی کلمات القرآن الکریم ،٩ / ٣٢٣."