Abstract:
این مقاله با رویکرد تحلیلی و بررسی اسنادی درصدد بررسی آراء اشو در رابطه با خداشناسی است. در این زمینه، با نظر به کتب این مدعی عرفان هندی، پنج موضوع مهم را از آثار پراکنده وی در باب خداوند جمعآوری و مورد بحث قرار داده و سپس به نقد عقلانی و فلسفی آن پرداخته است. این پنج موضوع عبارتند از: اثبات وجود خداوند، تعریف خداوند، شناخت خدا، صفات خدا و چگونگی نائل شدن انسان به او. اشو در همه این مباحث ارائهشده، دچار خطا، بهویژه تناقضگویی شده است، ازاینرو، باید اذعان داشت که اکثر نقدهای واردشده بر مطالب ارائه شده، با توجه به تناقضاتی است که جز با دقت و تأمل در سخنان و نظریات وی قابل کشف نیست.
Using an analytical approach and a documentary method، the present paper tries to study Osho's views on theology. To this end، five of the important issues on God have been selected from a number his scattered works، who claims Indian mysticism، and are discussed. Then they have been criticized reasonably and philosophically. These five issues are: proving the existence of God، defining God، knowing God، God's attributes and how to attain nearness to God. Osho has made mistakes in each of these issues and has made certain contradictory remarks. Therefore، it should be admitted that most of criticisms leveled against his proposed issues are related to the contradictions which cannot be discovered without close attention to and contemplating on his words and views.
Machine summary:
"برای نقد و بررسی دیدگاه اشو در این زمینه، باید به سه سؤال اساسی پاسخ داده شود: ـ از نظر اشو، آیا خداوند قابل شناخت است؟ اگر خداوند قابل شناخت است، از چه طریقی میتوان او را شناخت؟ از نظر او، آیا عقل و استدلال میتواند بهعنوان یکی از طرق شناخت خداوند مطرح شود؟ 1.
2. از نظر اشو، اگر انسانی که دارای علم و دانش است، آنقدر ناتوان و قاصر است که نتواند خدا را بشناسد، چگونه وی در جای دیگر میگوید: «دانشمند از طریق علم و دانش، خود به خدای روی زمین تبدیل شده است که میتواند بیافریند یا نابود کند و قدرتش حتی بیشتر از قدرت خداوند میشود؟» (اشو، 1381ب، ص 80).
ـ اما اینکه آیا خداوند در چیزی وجود دارد؟ برای پاسخ دادن به این سؤال، باید به دو سخن اشو در این زمینه اشاره کرد: وی در جایی میگوید: «خداوند در همة اشیا اعم از آب، یخ، بخار و...
برای ورود به این مبحث باید دو سؤال اساسی را مطرح نمود: از نظر اشو، آیا آدمی میتواند به خدا نائل شود؟ اگر پاسخ وی به این سؤال مثبت باشد، انسان چگونه میتواند به خداوند برسد؟ پیش از پاسخ دادن به سؤال اول، باید گفت: وقتی اشو از نائل شدن به خداوند سخن میگوید، مراد وی این است که خداوند را میتوان تجربه کرد.
4. پاسخ اشو به این سؤال که «آیا میتوان خدا را توصیف کرد یا خیر» منفی است؛ زیرا از نظر وی، اگر انسان به وسیلة کلمات بگوید: خدا بخشنده است، غیربخشنده بودن او را اثبات کرده است."