Abstract:
فضاهای عمومی، فضاهای اجتماعی نظیر میدان های شهری، پلازاها، پارک ها و خیابان ها محسوب می شوند که به صورت باز بوده و دسترسی به آن ها، برای تمامی افراد، بدون در نظر گرفتن جنسیت، نژاد، سن و سطوح اجتماعی- اقتصادی شان، بدون هیچ گونه مشکلی می باشد. سه طیف اساسی از ارزش های اجتماعی، به واسطه ی این فضاها به شهروندان ارائه می شود: ارزش های تفریحی و فراغتی؛ ارزش های محیطی و اکولوژیکی؛ ارزش های اجتماعی و معنوی. وجه دیگری که می تواند به این وجوه اضافه شود، ارزش عملکردی است که این فضاها عرضه می کنند. فضاهای عمومی به واسطه عملکردشان و طیف متنوع و گسترده مخاطبین، دارای بیش ترین سهم در حیات جمعی شهروندان هستند. از جمله روش های بهبود کیفیت محیط های شهری، افزایش کارآیی آن ها به عنوان مکان بروز تعاملات اجتماعی است. در این میان، نکته ای نیاز به توجه بیش تر دارد و آن، نحوه همپوشانی و کارکرد موجود در این فضاها، با یکدیگر است. هدف این پژوهش، دسته بندی کیفی فضاهای عمومی و محدوده های شهری تحت پوشش آن ها در شهر لار و تعیین مناطق برخوردار و یا بحرانی، از نظر کیفیت دسترسی ساکنین شهر به فضاهای عمومی است. در این پژوهش، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، و با بهره گیری از پرسشنامه استاندارد ارائه شده توسط موسسه PPS، برداشت مولفه های کیفی فضاهای عمومی، در 31 نقطه شهر قدیم لار انجام گرفته است. در نهایت، پس از محاسبه ارزش کیفی هر فضا، با استفاده از نمودار وزنی ورونی، مناطق تحت پوشش آن، تعیین گردیده است. نتایج نشان می دهد که مناطق کم تر برخوردار از نظر دسترسی به فضاهای عمومی شهری، عمدتا در شرق و جنوب شهر قدیم لار قرار گرفته اند. در نهایت، در مقاله برای بهبود وضعیت کنونی، پیشنهادهای لازم نیز ارائه گردیده است.
Machine summary:
ارزیابی کیفیت مناطق شهری در برخورداری از فضاهای عمومی با استفاده از نمودار وزنی ورونی (نمونه موردی : شهر قدیم لار) تاریخ دریافت مقاله : ۹۰/۰۴/۰۷ تاریخ پذیرش مقاله : ۹۰/۰۶/۱۹ مجتبی رفیعیان * عدانشیارگروه شهرسازی - دانشگاه تربیت مدرس ) مریم عظیمی ۱ عکارش اس ارشد برنامه ریزی شهری و م طقه ای دانشگاه ه ر اصفهان ) حامد مقد*۲ ععضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد صفاشهر ) 1 چکیده : فضاهای عمومی ، فضاهای اجتماعی نظیر میدان های شهری ، پلازاها، پارک ها و خیابان ها محسوب می شوند که به صورت باز بوده و دسترسی به آن ها، برای تمامی افراد، بـدون در نظـر گرفتن جنسیت ، نژاد، سن و سطوح اجتماعی - اقتصادی شان ، بدون هیچ گونه مشکلی می باشد.
مهجور ماندن موضـوعاتی همچـون : دگرگـونی سـاختار فضـاها متناسب با نیازهای عملکردی مورد انتظار؛ بهره گیری از روش هـای اختصاصـی بـرای سـنجش فضاها؛ شناسائی نحوه پراکنش فضاهای عمومی ؛ جامعیت در روابط میان فضاهای عمومی شهری (در مقابل پرداختن به تک فضا)؛ سبب شد تا مسأله این پژوهش ، بر پاسخگوئی به بخشی از ایـن نیازها قرار گیرد و به این سؤال پاسخ گوید که ، آیا فضاهای عمومی شهرها، دارای پراکنش کیفی مناسبی بوده و منطقه های شهری ، برخورداری همسانی از این فضاها دارند؟ و چگونه مـی تـوان این منطقه های شهری را تعریف کرد؟ شهر قدیم لار (استان فارس ) واجد فضاهای عمومی ارزشمندی است که کم تر تحت تـأثیر تخریب های ناشی از شهرسازی مدرن قرار گرفتـه و نمونـه ای مناسـب ، جهـت مطالعـه در ایـن زمینه به شمار می رود.