Abstract:
اصلاح و تکمیل قوانین نشان دهنده پویایی نظام حقوقی است. قانون حمایت از اختراعات 1386 بابی جدید در حمایت از مالکیت صنعتی گشود. با وجود گام های بسیار مثبتی که در تدوین این قانون برداشته شده است معایبی نیز وجود دارد که چشم پوشی وعدم رفع آن ها توسعه علمی کشور را دچار اختلال خواهد کرد. از جمله مهم ترین این کاستی هاعدم حمایت از اختراعات کوچک است. در این مقاله، ضمن تشریح این نقایص، نهادی تحت عنوان نظام مکمل پیشنهاد شده است که علاوه بر پوشش اختراعات کوچک دارای مزایای غیر قابل انکاری است که به تکمیل نظام حق اختراع و رفع نقایص نظام کنونی کمک خواهد کرد.
Machine summary:
این قانون که برای مدت پنج سال لازم الاجرا است با وجود نکات مثبت فراوان دارای ایراداتی است که از مهم ترین آنها می توان به عدم توجه کافی به شرایط اقتصادی کشور، عدم حمایت از اختراعات کوچک و بی توجهی به سازوکار بازار اشاره کرد.
با توجه به مواد ١ و ٢ قانون ١٣٨٦ حق اختراع به ابداعاتی اعطا می شود که شرایط ماهوی و شکلی این قانون را داشته باشند و بنابراین ، این شاخه از مالکیت صنعتی تنها از ابداعات و راهحل های فنی برای رفع نیازهای فنی حمایت می کند.
بنابراین چون در نظام حقوقی ایران هیچ نوع قانونی برای پوشش این الزام بین المللی وجود ندارد عملا ابتکارات ساده و اختراعات کوچک در اداره مالکیت صنعتی ایران مانند برخی دیگر از کشورها که فاقد قوانین خاص برای حمایت از این نهاد هستند تحت عنوان اختراع ثبت می گردد [٤١، ص١٢٤].
این راهکار که تنها برای درخواست خارجی ها کاربرد دارد کاملا به ضرر منافع ملی و مخترعان داخلی است ؛ چون با توجه به بررسی ماهوی و شرایط حق اختراع در قانون ١٣٨٦ امکان ثبت اختراعات کوچک برای مخترعان داخلی وجود ندارد، ولی چون به موجب معاهده پاریس ما متعهد به شناسایی و حمایت از ابداعات خارجی با این نهاد هستیم از اختراعات کوچک آنها که در کشور متبوع آن ها حدودا١٠ سال مورد حمایت است ما با نهایت گشادهدستی حمایتی ٢٠ ساله را اعطا می کنیم .
[39] Marett Paul, Intellectual Property Law, Sweet & Maxwell, London, 1996 .