Abstract:
در این پژوهش به تفسیر و تحلیل آیات انسانشناسی قرآن برای استنباط آموزههایی پرداخته شده که میتواند جایگزین مناسبی برای انحرافهای شناختی افسردهساز شود. این آموزهها فرد را به جایگاه واقعی و ارزشمند خود در جهان آفرینش آگاه نموده تا به افکار منفی ناشی از خودکمبینی دچار نگردد. همچنین با معرفی ویژگیهای نوعی و فردی انسان، به او شناخت دامنه تاثیر اختیارات خود در رخدادها را میآموزد تا بر اساس آن از پندارههای شخصیسازی رخدادها بپرهیزد. افزون بر این آگاهی و باور به این آموزهها، انتظارات فرد را با توانمندیهای خود و دیگران هماهنگ ساخته، او را از انگاره بایدها و نبایدها میرهاند. رویکرد شناخت درمانی افسردگی در تفسیر آیات انسانشناسی، رهاورد ویژه این پژوهش در حوزه تفسیر و قرآن محور بودن آموزهها در درمان این اختلال شخصیتی، رهیافتی نو در حوزه علم روانشناسی بالینی و مشاوره است
Machine summary:
رویکرد شناخت درمانی افسردگی در تفسیر آیات انسانشناسی، رهاورد ویژه این پژوهش در حوزه تفسیر و قرآن محور بودن آموزهها در درمان این اختلال شخصیتی، رهیافتی نو در حوزه علم روانشناسی بالینی و مشاوره است .
(عاملی، 1413: 4 / 515؛ طبرسی، 1372: 8 / 75 به نقل از: ابیمسلم) آنچه که این نظر را به چالش میکشاند اینکه قدرت خداوند در آفرینش همه آفریدههایش به تصویر کشیده شده، اما این گزاره و مقام آن، ظهور در معنایی دارد که آفرینش آدم× را ویژه میکند.
(طباطبایی، 1417: 13 / 156) اما در آیات مربوط به سجده فرشتگان بر آدم× گفته شد که آنها به صورت بالقوه در تسخیر انسان هستند و بنابراین برتری ندارند.
شناخت ویژگیهای فردی و نوعی انسان رهاورد انسانشناسی فردی و نوعی، نگاهی واقعگرایانه به نقش و دامنه اختیارات انسانی و ارتباطش با تقدیرات الهی، توجه به توانمندیهای فردی و نوعی آدمی و تعدیل سطح انتظارات از خود و اطرافیان بوده که پیامد آن پرهیز از احساس گناه بهگونهای نامطلوب، بالا رفتن آستانه شکیبایی در رویارویی با کلام و رفتار نامناسب دیگران است.
در گزارههای زیر به این موارد پرداخته میشود: الف) برخی از رخدادهای پیرامونی، خارج از گستره اختیار آدمی و در پرتو قوانین حکیمانه الهی پدید میآید گاهی فرد افسرده، با شخصیسازی رخدادها، 1 همه حوادث را به خود نسبت میدهد و سهم پیرامون خود را در بروز مشکلات نادیده میگیرد.
(الایجی، 1997: 3 / 208) اشاعره نیز با بیان نظریه کسب بر این باورند که فعل آدمی آفریده خداوند و دستاورد خود انسان است.