Abstract:
جهاد امر مقدسی است که اسلام آن را مایه نجات انسانها و حفظ حقوق ایشان داشته است. قرآن کریم، فضیلت و پاداش بزرگی برای مجاهدان فی سبیل الله، ذکر کرده است. در عدم وجوب جهاد بر زن، از نظر فقهی هیچ شک و شبههای نیست؛ اما جهادی که از زن برداشته شده، جهاد ابتدایی است نه جهاد دفاعی. در خصوص جهاد دفاعی، یکی از مسائل مهم و مطرح جامعه امروزی، حضور زن در دفاع از حریم دین و ارزشهای اسلامی و دست یافتن به همه فضایلی است که مرد با جهاد کسب می کند. از آن جا که فعالیت اقتصادی همواره قرین زندگی زنان بوده، مساله دیگر، نقش زن در جهاد اقتصادی با توجه به جواز حق اشتغال و استقلال مالی او از سوی اسلام است. اما باید توجه داشت که حفظ و حراست از بنیان خانواده، اصلی اساسی است و نباید اشتغال زن موجب از هم پاشیدن خانواده شود. این مقاله با بهرهگیری از کتب فقهی و قوانین موضوعه، به بررسی فضیلت زن در جهاد و نقش او در جهاد اقتصادی با توجه به آیات و روایات وارد در این موضوع میپردازد.
Machine summary:
اما دفاع از اسلام و ارزشهای اسلامی و جان و مال مسلمانان، اختصاص به مردان ندارد و زنان نیز در این زمینه تکالیفی دارند؛ زیرا آنان نیز عضو امت اسلامی هستند و میتوانند در بخشهای مهمی از جهاد دفاعی ایفای نقش کنند و همراه مردان در حفظ ارزشها شرکت داشته باشند؛ زیرا جهاد فقط در سنگر بودن نیست، بلکه کمکهای تدارکاتی پشت جبهه نیز اهمیت دارد که زنان بهخوبی میتوانند عهدهدار آن باشند.
با توجه به اینکه اشتغال و استقلال مالی زن، از سوی اسلام به رسمیت شناخته شده است، حضور زن در عرصه جهاد اقتصادی نیز بسیار قابل توجه است؛ زیرا بهترین نقطه برای آغاز جهاد اقتصادی، خانواده است که زن رکن اصلی آن میباشد.
ابن حمزه نیز ابتدا اصل جهاد را واجب کفایی دانسته و سپس در دو جا آنرا واجب عینی معرفی کرده است؛ اول در صورتیکه امام7 از شخص خاصی برای امر جهاد دعوت نماید و دوم در صورتیکه از سوی دشمن بر اسلام یا جان و مال مسلمانان بیم حمله و استیلا باشد (ابنحمزه، 1408هـ، ص159).
در واقع، اگر زن، کانون خانه را متلاشی نکند و طوری عمل کند که تمام تلاش مرد متوجه خانه و خانوادهاش باشد و نیز با اداره صحیح امور منزل، تربیت فرزندان و حفظ عفاف و حجاب حتی در حضور فرزندان، میتواند محرومیت از آن فضایل را جبران کند؛ زیرا این امور معادل همه فضایلی است که برای مردان وارد شده است (طباطبایی، 1417هـ، ج4، ص 37).