Abstract:
پروژه دریاچة چیتگر در این مقیاس مداخله بر کلیت ریختشناسی شهر، خرداقلیم منطقهای، دگردیسی رفتار شهروندی، اقتصاد پایدار شهری و به طور کلی منظر شهر تهران تأثیر بسیار گذاشته است. تهران برخلاف شهرهایی چون برلین و میلان فاقد یک چارچوب اکولوژیک تعریفشده و یکپارچه با دیگر سیستمهای عظیم شهری است و این نقیصه یکی از پیششرطهای رسیدن به هدف کلی "شهر پایدار" را از بین خواهد برد. به عبارت دیگر استراتژی اصلی و منحصر به فرد منظر شهر تهران برای رسیدن به هدف پایداری منظر تعریف نشده است.در این نوشتار به آسیبشناسی و تدقیق نقاط ضعف در مراحل مختلف طراحی و ساخت دریاچه چیتگر پرداخته شده که عمدتا به همان مرحله ابتدایی تعریف طرح بر بستر تفکرات مدرنیستی و جانمایی آن معطوف است و این آسیبها در مراحل بعد روند پروژه بیشتر از ضعف تعارضات قانونی با اهداف و قانونگریزی منشأ میگیرد.
Machine summary:
"استراتژی اصلی منظر شهر تهران چیست؟ آیا تهران در طی این سالها "تهرانتر" شده است؟ ما تلاش میکنیم تهران را شبیه کدام یک از شهرهای دنیا کنیم؟ دریاچه چیتگر و طرحهای موضعی اطراف آن، طرحی در مقیاس فراملی مطرح شدهاند : فرض کنیم جریان بهینهسازی ظرفیتهای موجود شهر برای تفرج نوعی جریان فوقمحافظهکارانه است و شهرهایی چون تهران، پکن و دوبی که در ابتدای راه مدرنیزاسیونند، نیاز به جریانهای سرمایه ناشی از پروژههای عظیم دارند : آیا این مجموعه هدف ایجادی اصلی اینگونه را محقق میسازد، چیزی که هدف شهرهایی مثل دوبی است و با شرایط فرهنگی ایران و بضاعت در دست خود در جذب گردشگر خارجی و حتی داخلی توانگر برای گردش سرمایه تواناست؟ همین دوبی و ونکوور نیز «ظرفیت طبیعی دسترسی به آبهای آزاد» را منشأ اثر و آن را بستری برای پروژههای فراملی قرار دادهاند و همین امر هزینه ایجاد یک ظرفیت جدید را کاهش میدهد.
در این زمینه میتوان به رویکردهای طراحی که اثرات متناقض بر شهر دارند اشاره کرد : محل جانمایی (تغییر مسیر مورفولوژیک روان آب با کانال بتنی به دریاچه در کوهپایه) پر شدن حوزه آبگیر دریاچهها و رودخانهها با مصالح ناتراوا ( حجم بتنریزی چیتگر: 10،700 مترمکعب، آسفالت: 173،800 متر مکعب)4 انحصار طراحی منظر به طرح دنبالهای از تم باغها (که ماهیتا پارکهای پوشیده از گل و چمن هستند) با اسامی نمادین و گاه بی ارتباط عدم استفاده از ظرفیت موجود که یک بار جریان هزینه را تجربه کرده و اختصاص سرمایه به یک طرح جدید احداث با تعریف مشابه و حتی با ابعاد کارکردی پایینتر : احداث بزرگترین باغ گل پایتخت در همسایگی چیتگر ( یک محدوده بلعنده آب شهری)، در حالی که باغ گیاهشناسی ملی ایران ( گنجینهای از گیاهان کمیاب و بومی ایران و جهان) در حاشیه اتوبان تهران ـ کرج و در منطقه چیتگر، در معرض نابودی قرار گرفته است5."