Abstract:
طرح های هادی روستایی، در دو دهه اخیر سیمای سکونتگاه های روستایی ایران را دگرگون ساخته است، اما این تحول بدون مشارکت مردم در فرایند تهیه،اجرای طرح ها و نگهداری از آن ها به نتیجه مطلوب نخواهد رسید. در این مقاله مشارکت عوامل فردی موثر بر فرایند اجرای طرح های هادی روستایی و میزان موفقیت آن ها مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه براین، پژوهش دارای هدف کاربردی بوده و به روش توصیفی- تحلیلی و همبستگی انجام شده است که بخش عمده داده های آن براساس مطالعات میدانی و با روش نمونه گیری(کوکران)از سطح 233 خانوار منطقه نمونه ی جمع آوری شده است. یافته های پژوهش برپایه نتایج آزمون های همبستگی تیپ پیرسون نشان داد بین عوامل فردی موثر بر مشارکت و فرایند اجرای طرح های هادی روستایی ارتباط معنی دار و ضعیفی وجود دارد که بر اساس آن، عوامل فردی موثر بر مشارکت فقط 14 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین و توجیه می کند و در بین عوامل فردی، فقط تاهل و تعداد فرزندان به میزان 8 درصد بر روند اجرای طرح هادی تاثیرگذار بوده است. درمورد توزیع فضایی، باتوجه به ارتباط بین عوامل فردی موثر بر مشارکت و روند اجرای طرح های هادی فقط در سه روستا، همبستگی مستقیم و نسبتا کاملی مشاهده شد. باتوجه به یافته های پژوهش، راهکارهایی مانند ظرفیت سازی نهادی و قانونی برای تسهیل و افزایش مشارکت عمومی روستاییان، برگزاری کارگاه های آموزشی برای آشنایی با فرایند تهیه، اجرا و نگه داری طرح های هادی، بهره گیری از نهادهای محلی و مواردی ازاین قبیل پیشنهاد شد.
Machine summary:
بررسی عوامل فردی مؤثر بر مشارکت روستاییان در فرایند اجرای طرحهای هادی روستایی (مطالعه موردی: شهرستان خواف) علی اکبر عنابستانی (دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ، دانشگاه فردوسی مشهد) anabestani@um.
یافته های پژوهش برپایه نتایج آزمونهای همبستگی تیپ پیرسون نشان داد بین عوامل فردی مؤثر بر مشارکت و فرایند اجرای طرحهای هادی روستایی ارتباط معنی دار و ضعیفی وجود دارد که بر اساس آن، عوامل فردی مؤثر بر مشارکت فقط ١٤ درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین و توجیه می کند و در بین عوامل فردی، فقط تأهل و تعداد فرزندان به میزان ٨ درصـد بـر رونـد اجـرای طـرح هـادی تأثیرگذار بودهاست .
جدول ١: بررسی قابلیت اعتماد متغیرهای تحقیق متغیر نام شاخص تعداد گویه ها آلفای کرنباخ عوامل فردی مؤثر سن 2 0/79 ب مشارکت سواد 2 0/676 ر روستایان تأهل و تعداد فرزندان 3 0/603 ی شغل و دارایی 14 0/627 مشارکت روستاییان در فرآیند تهیه و اجرای طرح 6 0/643 مسکن روستایی 6 0/721 فرایند اجرای طرح شبکه های روستایی 6 0/797 هادی توزیع خدمات و کاربری اراضی 7 0/768 محیط زیست روستا 6 0/637 مأخذ: نگارنده، ١٣٩١ ٣-١- منطقه مورد مطالعه منطقه موردمطالعه شامل شهرستان خواف واقع در استان خراسان رضوی است که ٨٦ آبادی دارای سکنه با ١٥٩٩٩ خانوار و ٦٥٤٩٤ نفر جمعیت دارد.
نتایج آزمـون نشـان داد بـه طـورکلی در فراینـد اجرای طرحهای هادی روستایی منطقه ی موردمطالعه ، بین میزان عوامل فردی مؤثر بر مشارکت روسـتاییان ارتباط ضعیفی وجود دارد (جدول ٨).
یافته های پژوهش نشان داد متغیر عوامل فردی مـؤثر بـر مشـارکت روستاییان تأثیر مثبتی بر میزان موفقیت فرایند اجرای طرح هادی روستایی دارد.