Abstract:
احیاء هویت محلهای و تعلقات اجتماعی به منظور مدیریت بهینه و ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان، همواره مورد تأکید محققان و کارشناسان شهری بوده است. در این بین، ایجاد ساختار مدیریت محلهای به منظور فراهم کردن فضای مشارکتی، بواسطه شکلگیری نهادهای مردمی بویژه شورایاریها را میتوان حرکتی در این راستا تلقی کرد. بر همین اساس، پژوهش حاضر به سنجش میزان هویت محلهای در منطقه هفت تهران و نقش نهادهای مردمی بویژه شورایاریها در تقویت آن پرداخته است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. داده های مورد استفاده از ابزار پرسشنامه در میان 500 نفر از ساکنان 15 سال به بالای منطقه 7 تهران گردآوری شده است. روش نمونهگیری مورد استفاده در این پژوهش، خوشه ای چندمرحله بوده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که احساس تعلق و حساسیت به محله در بین شهروندان منطقه مورد مطالعه چندان پررنگ و قابل قبول نیست. یکی از مهمترین علل این موضوع فقدان تعامل سازنده بین نهادهای مردمی و شهروندان در این منطقه است. انتظارات شهروندان منطقه از نهادهای مردمی در خصوص تقویت عوامل هویتبخش محلهها قابل توجه است. این موضوع نشان میدهد که حساسیت نسبت به محله و پتانسیل شکلگیری هویت محلهای در بین شهروندان منطقه هفت وجود دارد و در صورتی که به انتظارات آنان در این خصوص به نحو مطلوب جامه عمل پوشانده شود، وضعیت مناسبتری بر محلهها حاکم خواهد شد.
Machine summary:
در راستاي هدف فوق، سؤال اصلي و کلي پژوهش بدين گونه طرح ميشود: "ميزان حس تعلق و هويت ساکنان منطقه ٧ تهران نسبت به محله هاي خود و نقش نهادهاي مردمي بويژه شوراياريها در احياء و تقويت آن چگونه بوده است ؟" مباني نظري پژوهش هر شهر و يا هر يک از عناصر زير سيستمي واحد شهر در اجزاي شخصيت خود صفاتي دارند که هويت آن را تعيين ميکند.
بنابراين ميتوان گفت که عليرغم احساس تعلق و هويت ضعيف ساکنان منطقه ٧ تهران نسبت به محله هاي خود و نقش بسيار کم رنگ نهادهاي مردمي بويژه شوراياري محله ها در تقويت آن، به نظر ميرسد که پتانسيل شکل گيري هويت محله اي در بين شهروندان منطقه هفت وجود دارد و در صورتي که به انتظارات مردم در اين خصوص جامه عمل پوشانده شود، وضعيت مطلوبتري بر محله ها حاکم خواهد شد.
بطور کلي طبق يافته هاي اين پژوهش ، احساس تعلق و هويت نسبت به محله ، نزد ساکنان منطقه ٧ تهران در حد پايين بوده و نقش نهادهاي مردمي و بويژه شوراياريها نه تنها در راستاي تقويت اين فاکتور عمل نکرده بلکه در بسياري موارد ساکنان از تعامل با اين نهادها يا از وظايف و اقداماتي که انجام ميدهند، کاملا بيخبر و حتي بعضا از موجوديت چنين نهادهايي ابراز بي اطلاعي ميکنند.
نتيجه گيري اين پژوهش بر اساس پيمايش و با استفاده از دادههاي ميداني سعي کرد تا ميزان هويت و تعلق ساکنان منطقه ٧ تهران به محله هاي خود و نقشي که نهادهاي مردمي بويژه شوراياري محله ها در اين خصوص ايفا ميکنند را مورد سنجش قرار دهد.