Abstract:
آشنایی با برخی مباحث فلسفه عرفان، عرفان نظری و عرفان عملی و تنقیح صحیح آنها، به هدف معرفی شاخصه های عرفان شیعی، ضروری است؛ زیرا خطا در هریک از آنها می تواند لغزشگاهی در عرفان به شمار آید و موجبات انحراف را فراهم آورد. چیستی عرفان، و رابطه عرفان با دین و عقل از مباحث کلیدی فلسفه عرفان است که کتاب «شاخصه های عرفان ناب شیعی» به آنها می پردازد. مباحث دیگر کتاب، مشتمل بر بحث از نسبت عرفان و دین، عرفان نظری و عملی است.بخش پایانی این نوشتار، به طور خاص به هدف اصلی مؤلف، یعنی شاخصه های عرفان شیعی اختصاص دارد. اعتقاد به توحید، نبوت، معاد، ولایت و سلوک براساس شریعت، از اهم ویژگی های عرفان راستین است و معنویت گرایی بدون خدا و بدون وحی و معاد (تناسخ گرایی) یا عرفان های شریعت گریز و عقل ستیز و سلوک بدون توجه به اخلاق و زندگی، از ساحت عرفان راستین دور است. بر این اساس، پایبندی به عقل، التزام به وحی و تهذیب نفس با سیر و سلوکی منتهی به شهود، سه ویژگی ممتاز عرفان شیعی است که از آن به هماهنگی عرفان، برهان و قرآن یاد می شود.
Machine summary:
"شکی نیست که عرفان اسلامی و به ویژه عرفان شیعی مبتنی بر عقل و وحی، که طلایه داران آن انسان های کاملی همچون پیامبر صلی الله علیه و آله و امامان علیهم السلام هستند، می تواند راهگشای این طریق گردد.
عارفی که به شهود می رسد، عقلش را از دست نمی دهد، بلکه راه عرفان را برتر از عقل می داند؛ ضمن آنکه امکان خطا، در همه مراحل مکاشفه، تفسیر یا بیان نیز وجود دارد و فقط درباره معصوم علیه السلام می توان باقاطعیت ازحق بودن آن سخن گفت.
طبق این نظر، انسان عارف با تمرین، عبادت، ریاضت، اخلاص و معرفت به خدا به آنجا می رسد که تعارضی میان اراده خود و خدا نمی بیند، و این وحدت را وحدت اراده دانسته اند و سرانجام، برخی معتقدند: حقیقت هستی خداوند است و ماسوی الله، نه در عرض خدا، بلکه خلق، فعل، کلمه، آیه، آینه، ظهور و تجلی او هستند که از این تفسیر، به طور خاص به وحدت شخصی وجود یاد می شود.
کلیاتی در عرفان عملی مؤلف محترم در آغاز این بحث، هدف ارائه بحث کلیات عرفان عملی را، ارتباط آن با شاخصه های عرفان شیعی عنوان می کند و معتقد است: آموزش عرفان عملی، نه کار هر کس است و نه به یک جلسه محقق می شود.
بیان کتاب، شفاهی است و شیوه پرسش و پاسخ البته به آن جذابیت بخشیده است؛ اما ازآنجاکه بیان شفاهی محدودیت های خاص خود را دارد، به نظر می رسد به لحاظ امتیازات خاص این اثر، تازگی مطالب و در عین حال مفید بودن آن، بیان کتبی بهتر بتواند اهداف کتاب را دنبال کرده و مؤلف را یاری نماید."
(
, 
, 
)
