Abstract:
یکی از زیربنایی ترین مباحث در اصول اعتقادات، مسئله حدوث و قدم است که همواره مورد توجه دانشمندان قرار گرفته و دیدگاه های متفاوت اندیشمندان را به خود اختصاص داده است. اهمیت این مسئله و تفاوت دیدگاه ها به همراه لحن تندی که نسبت به مخالف وجود دارد، نویسنده مقاله حاضر را واداشت تا با تفکر در سخنان سخنوران معصوم و کشف دیدگاهشان در این مسئله پرتنش، به جست وجوی اعتقاد درست باشد. به نظر می رسد که داوران معصوم، ماسوی را بی هیچ تبصره و استثنایی حادث می دانند؛ یعنی ماسوی ابتدا داشته و «نبوده» و «بود» شده است.
The question of huduth (non-eternity) and qidam (eternity) is one of most fundamental discussions concerning the principles of beliefs which has been well thought-out by scholars and brought about different views and attitudes. The importance of this question and different attitudes toward it made the author to search for the right answer and discover the truth through the words of Infallible Imams، peace be upon them. It seems that the Infallible Judges hold that everything other than Allah is haadith، that is، it did not exist and was created.
Machine summary:
مطالعة سخنان سخنوران معصوم علیهم السلام و ملاحظة نوشتههای به ثبترسیدة اهل فن، بهویژه هنگام موضعگیری در برابر مخالفان که گاهی با ادبیات بسیار تندی نیز همراه بوده است،<FootNote No="193" Text=" برای مثال، علامه حلی( در پاسخ «سید مهنا» که نظر وی را دربارة کسی که معتقد به «توحید»، «عدل»، «نبوت» و «امامت» میباشد؛ ولی معتقد به «قدم عالم» هم هست، جویا شد ، نوشت: «من اعتقد قدم العالم، فهو کافر بلاخلاف، لأن الفارق بین المسلم و الکافر ذلک و حکمه فی الآخرة، حکم الباقی الکفار بالاجماع»؛ اجوبةالمسائل المهنائیة، مسئله 1381.
گفتنی است، در عصر غیبت امامعصر(، برای رسیدن به دیدگاه پیشوایان معصوم علیهم السلام و تندادن به داوری آنان، دستکم باید دو گام مهم برداشته شود؛ اول: پیش از شکلگیری نفس به سبب نفوذ آموزههای بشری و غیروحیانی، به نصوص وحیانی روی آورده شود؛ زیرا بعد از آن اگر آموزههای وحیانی با آنچه در نفس شکل گرفته تناسب نداشته باشد، ممکن است محکوم به توجیه وتأویل نادرست،<FootNote No="200" Text=" چنانچه نویسندة تفسیر المیزان، به مناسبتی همین مورد را یکی از چالشهای تفسیر قرآن میداند.
آری، غیر خداوند متعال، محال است که بدون مادة اولیه، چیزی بسازد، ولی قدرت حق متعال به گونهای است که اگر اراده کند چیزی موجود شود، میشود؛ خواه ارادهاش به ایجاد چیزی از چیز دیگری تعلق گرفته باشد (مانند خلقت انسان از نطفه) و خواه به ایجاد «نه از چیزی» (همانند کائن اول)، و ظاهرا این از اختصاصات اوست و کسی در آن شریک نیست، حتی پیامبران الهی و امامان معصوم علیهم السلام ؛ چنانچه عبداللهبنسنان از امامصادق علیه السلام نقل میکند که فرمودند: « لا یکون الشیء لا من شیء إلا الله»؛<FootNote No="309" Text=" التوحید، ص68.