Abstract:
با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران به عنوان پل ارتباطی میان شرق و غرب، این منطقه از دوره باستان همواره در تبادلات فرهنگی، از اهمیت ویژه¬ای برخوردار بوده است؛ به گونه¬ای که گروه¬های اجتماعی زیادی با قوم ها و فرهنگ¬های گوناگون از این منطقه عبور کرده یا در آن ساکن شده¬اند؛ درنتیجه برهمکنش فرهنگی، اقتصادی و سیاسی در میان آنان را در گذر تاریخ شاهدیم. یکی از مهم ترین بخش های مراودات فرهنگی شرق و غرب به روابط ایرانیان با یونانیان و رومیان در دوران تاریخی مربوط می¬شود که در مدت زمانی طولانی با هم در ارتباط بوده و از عناصر فرهنگی یکدیگر متاثر شده و در از آن ها در هنر بومی خود استفاده کرده اند. در این مقاله، با بهره گیری از روش نشانه شناسی، به تحلیل موتیف «تیشتر» و «پگاسوس» به عنوان دو شخصیت اسطوره¬ای در فرهنگ ایران و یونان بر روی دو ظرف سیمین ساسانی می پردازیم.
Machine summary:
"در این مقاله ، با بهره گیری از روش نشانه شناسی، بـه تحلیل موتیف «تیشتر» و «پگاسوس » به عنوان دو شخصیت اسطوره ای در فرهنگ ایران و یونان بر روی دو ظرف سیمین ساسانی میپردازیم .
اتینگهاوزن دلایلی را برای حذف جوانان مطرح میکند که عبارت اند از: یک ایرانی احتمالا فکر میکرد جوانانی که اسب ها را نگه داشته اند، ملازمان پادشاه بوده اند و به این دلیل این ملازمان در نقش برجسته های ساسانی دیده میشوند و در آنان بـه یـک نماد ثابت تبدیل شدند.
براساس این ، هنرمند ساسـانی بـه طـور هوشـمندانه ، بـا مقایسـۀ تطبیقـی و عملکـرد شخصیت پگاسوس و تیشتر، ضمن حذف عناصری که در فرهنگ ایرانی پذیرش لازم را برای نمایش نداشته اند، از طرح کلی ظرف شمارة یک به عنوان پیش طـرح بـرای تصـویر ش صـیت تیشتر بهره گرفته و ظرف شمارة دو را که مطابق با باور و فرهنگ ساسانی است ، تولیـد کـرده است .
مقایسۀ نقش های این دو ظرف نشان می دهد هنرمند ساسـانی در آثـار خـود کورکورانـه از نمونه های دیگر تقلید نکرده و با توجه به شناختش از فرهنگ و اساطیر بومی، از مضامینی بهره گرفته است که با تصویر ذهنی هنرمند از شخصیت مورد نظر و فرهنگ ایرانی بیشترین قرابـت را داشته باشد.
همان گونه که در این دو نمونه نیز دیده میشود، پگاسوس به دلیل همانندیهـای عملکردی و فیزیکی زیادی با ایزد تیشتر، مورد استفاده قرار گرفته و در قالب ایزد ایرانی تجلی یافته است ؛ ازاین رو در اثر نهایی که به دسـت هنرمنـد ساسـانی سـاخته شـده ، هـیچ نشـانی ز شخصیت پگاسوس یونانی دیده نمیشود."