Abstract:
کتابخانه مک لنان (McLennan)دانشگاه مک گیل(McGill)حاوی مجموعه هایی از ذخایر نفیس و گوهر های درخشان فرهنگ اسلام و ایران می باشد، قطعات کمیاب از قرآن کریم از جمله آنها است یکی از کهن ترین قطعه های قرآن که در این کتابخانه نگهداری می شود آیاتی از سوره مبارکه زمر را در بر دارد این قطعه به خط کوفی بر دو طرف پاره ای از پوست نگارش یافته است و برای نشان دادن حرکت حروف و اعراب آیه ها از نقطه هایی قرمز رنگ استفاده شده است و نمی توان به یقین در باره نقطه حروف متشابه یا نشانه های تقسیم آیه ها اظهار نظر کرد از نشانه های درخور توجه این دست نوشته نقطه هایی پیرامون واو می باشد این نقطه ها با توجه به حرکت حرف بعد از واو نهاده شده اند، وجود دو نقطه بین و قبل از برخی از الف های این قطعه نیز قابل توجه می باشد.
Machine summary:
این قطعه به خط کوفی بر دو طرف پارهای از پوست نگارش یافته است و برای نشان دادن حرکت حروف و اعراب آیهها از نقطههایی قرمزرنگ استفاده شده است و نمیتوان به یقین دربارۀ نقطۀ حروف متشابه یا نشانههای تقسیم آیهها اظهارنظر کرد.
این نقطه در همزههای مفتوح بالای دنبالک انتهای همزه در سمت چپ همزه قرار دارد برای نمونه أخاف چنین است: (همان، ص 2، س 6) و أن أعبد (همانجا، س4).
دانی به این روش برای نقطهگذاری اشاره نکرده است، او آورده است که ناقطان برای همزۀ مفتوح بعد از حرف مدی همانند شهداء نقطهای در سمت چپ الف میگذارند (1407: 249).
از بررسی این موارد میتوان نتیجه گرفت که اگر واو در ابتدای کلمه باشد و حرف بعد از واو الف و یا مفتوح باشد، برای واو مفتوح، نقطهای قرمز قبل از حرف در میانه و یا بالای واو نگارش یافته است، همانند واسعة (همان، ص2، س2)، وأنابوا (همان، ص2، س14)، وقائما (همان، ص1، س11) و ممکن است ویرجوا نیز به همین صورت باشد که به دلیل ناخوانا بودن نمیتوان دقیقا اظهارنظر کرد، بنگرید: (همان، انتهای س11، 12).
قطعۀ مورد مطالعه دربردارندۀ نشانههایی ویژه در اعراب قرآن است به گونهای که به برخی از این علائم در کتابهای نقط و علوم قرآنی اشاره نشده است، همانند علامتی که نشاندهندۀ حرکت همزۀ مضموم میباشد.
7. همو، المقنع فی رسم مصاحف الامصار، تحقیق محمد صادق قمحاوی، قاهره، مکتبة الکلیات الازهریه، بیتا.