Abstract:
علم الحدیث یکی از علومی است که برای فهم سخنان معصومین اهمیت فراوانی دارد و خود به دانش های مختلفی از جمله رجال و فقه الحدیث تقسیم می شود. سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که آیا ائمه خود به این علم توجه داشته و در سخنانشان مواردی از آن را بیان کرده اند یا نه ؟ از این رو در مقاله حاضر نگرش علم الحدیثی امام علی شامل موارد ذیل بررسی می شود:
1- اقدامات امام علی در زمینه نشر احادیث؛ از جمله تشویق مردم به عمل به سنت پیامبر و تشویق به فراگیری حدیث و نگارش آن است، چنان که خود امام کتبی در این زمینه دارند. 2- وجود احادیث جعلی در روایات. 3- انواع راویان و انواع احادیث. ۴- مبانی امام علی درباره حل اختلاف الحدیث، چنان که امام در این زمینه مباحثی را مطرح کرده اند که در اینجا بررسی شده است. ۵ - مبانی فهم حدیث که از جمله آنها تصحیح تحریفات در روایات پیامبر است. ۶- دیدگاه امام درباره سند احادیث که باید متصل نقل شود. 7- وجود احادیث صعب مستصعب در روایات اما م علی و دیدگاه امام در این زمینه .
این موارد نشان می دهد که امام علی مواردی از علم حدیث را در روایات خود نقل کرده و بر آن تاکید داشتهݢاند و این در واقع اهمیت این علم را می رساند و اینکه ائمه از ابتدا به این مسئله توجه داشته اند.
Machine summary:
سؤالی که در اینجا مطرح می شود این است که آیا ائمه خود به این علم توجه داشته و در سخنانشان مواردی از آن را بیان کردهاند یا نه ؟ از این رو در مقاله حاضر نگرش علم الحدیثی امام علی( شامل موارد ذیل بررسی میشود: 1- اقدامات امام علی( در زمینه نشر احادیث؛ از جمله تشویق مردم به عمل به سنت پیامبر ( و تشویق به فراگیری حدیث و نگارش آن است، چنان که خود امام کتبی در این زمینه دارند.
در سخنان امام علی( نیز چنین مواردی یافت میشود؛ نکاتی از قبیل اقدامات امام علی( در زمینه نشر احادیث، وجود احادیث جعلی در بین روایات ، انواع راویان حدیث و انواع حدیث، روشهای اختلاف الحدیث،تصحیح تحریفهای احادیث پیامبر( و صعب و مستصعب بودن حدیث که مقاله حاضر به بررسی این موارد میپردازد.
دربارۀ ارزش کتاب از ایشان نقل شده است که فرمود: «الکتب بساتین العلماء» ؛ کتابها بوستانهای دانشمنداناند، امام( از نویسندگان وحی الهی و نامههای پیامبر( بود و حدیث را هم از آن حضرت مینگاشت و گاه این احادیث نوشته شده را متقی هندی،علی، کنزالعمال،ج10،ص30۴.
ب ـ صحیفه علی( در مصادر شیعه و سنی از صحیفهای نام برده شده که در آن احادیث به املای پیامبر( و خط امام علی( نوشته شده بود؛ اما محتوا و حجم این کتاب مورد اختلاف فریقین است، از جمله روایت شده است که از امام علی( سؤال شد: آیا نزد شما چیزی هست که در قرآن نیست؟ و در نقل دیگری پرسیدند، آیا نزد شما چیزی هست که نزد مردم نیست؟ حضرت فرمود: سوگند به آنکه دانه را شکافت و انسان را خلق کرد نزد ما چیزی جز آنچه که در قرآن هست وجود ندارد مگر فهم و درکی که به فرد در کتاب خدا عنایت شده و آنچه که در این ورقه است.