Abstract:
هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی گروه درمانی به شیوه تحلیل تبادلی بر افزایش رضایت زناشویی و کاهش پرخاشگری بیماران تحت درمان نگهدارنده متادون بود. در یک پژوهش نیمه تجربی از مردان متاهل تحت درمان در سه کلینیک شهر اصفهان (براساس نمونه گیری خوشه ای)، تعداد 39نفر انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (19نفر) و گروه کنترل (20نفر) قرار داده شدند. گروه آزمایش 16 جلسه گروه درمانی دریافت کرده و در گروه کنترل، مداخله ای انجام نشد. ابزار استفاده شده در این پژوهش، پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ(السون و فاورز،1989) و فهرست تجدید نظرشده علائم روانی- فرم90 سوالی(دروگاتیس،1980) بود (به نقل ازمارنات،1384)؛ که در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون اجرا شد. نتایج تحلیل کوواریانس حاکی از آن بود که میانگین نمرات پرخاشگری گروه آزمایش به طور معناداری نسبت به گروه کنترل کاهش معناداری پیدا کرده است، ولی افزایش معناداری در نمرات رضایت زناشویی گروه آزمایش مشاهده نداشت. به طور کلی، گروه درمانی به شیوه تحلیل تبادلی همراه با درمان نگهدارنده متادون می تواند در افزایش کنترل پرخاشگری سوء مصرف کنندگان مواد موثر باشد، اما تاثیرمعناداری بر رضایت زناشویی آن ها ندارد.
Machine summary:
Lawrence & Bradbury زناشوئی در سوء مصرف کنندگان موادمیشوند: نا امیدی در بهبود روابـط زناشـویی و فقـدان تلاش برای بهبود آن ، نداشتن توافق دررضایت از مـسائل جنـسی، نقـص در ابـراز علاقـه بـه همسر، نزاع و درگیری میان زوجین ، وجود مشکلات ارتباطی و عـدم مهـارت حـل مـسأله در روابط زناشویی تعریف شده است (چانگ ،٢٠٠٧).
درمان گروهی بـه شـیوة تحلیلـی تبـادلی بـا آموزش مفاهیم چهار وضعیت زندگی و تمرین برای استقرار وضعیت « من خوب هـستم ، شـما خوب هستید» و با تأکید بر این که همۀ انسان ها دارای خمیر مایۀ خوب بوده ومی توانند تغییر کنند، سعی بر افزایش امید اعضاء گروه برای تـلاش در جهـت تغییـر دادن روابـط مـشکل زای قبلی خود داشته است .
اگرچه چندین پژوهش دربارة اثربخـشی درمـان تحلیـل تبـادلی در میـان سـوء مـصرف کنندگان مواد اجرا شده است ، با این حال متغیرهای مورد بررسی در ایـن پـژوهش هـا بـیش تـر مواردی مانند شدت علائم ترک مواد یا سـلامت عمـومی بیمـاران بـوده و دو متغیـر رضـایت زناشویی و پرخاشگری کم تر بررسی شـده اسـت .
برای آزمون فرضیۀ دوم پژوهش مبنی بر مؤثر بودن گروه درمانی تحلیلی تبادلی بر افـزایش رضایت زناشویی نیز از آزمون آماری تحلیل کوواریانس استفاده شد.
با این حال نتایج پژوهش حاضر با نتایج پژوهش های لانزا ١و همکاران (٢٠٠٣) همسو است مبنی بر اینکه روان درمانی گروهی بر کنترل پرخاشـگری مـؤثر اسـت و بـا نتـایج ترکان (١٣٨٥) مبنی بر مؤثر بودن تحلیلی تبادلی بر افزایش رضایت زناشویی همخوان نیست .