Abstract:
آیت الله ســید محســن حکیم از مراجع تقلید شــیعه حوزه نجف اشــرف ، در ایام نهضت روحانیون ایران که از نیمه دوم سال ١٣٤١ش آغاز شد از اقدامات و منویات کلی روحانیت ایران حمایت کرد و نقش مهمی در تحولات سیاسی ایران در سالهای ١٣٤١و١٣٤٢ ایفا نمود. از آنجا که بخش های زیادی از روحانیون و متدینین مواضع ایشان را نصب العین قرار می دادند و نیز به لحاظ احترامی که شاه و مسئولان رژیم پهلوی برای ایشان قائل بودند، بررسی مواضع ایشان حائز اهمیت زیادی است . در این مقاله مواضع ایشان در این مقطع تاریخی مورد توجه قرار گرفته است .
Machine summary:
١٦ علاوه بر این ، آیت الله حکیم در تاریخ ٢٨ شــعبان ١٣٨٢ (٥ بهمن ٤١) در دیدار با مشــایخ فریدنی ، سفیر ایران در عراق ، اقدامات حکومت ایران را مورد انتقاد قرار داد و خواستار اجرای سه امر شــد: ١- الغاء مواد مخالف شرع از تصویب نامه لوایح اصلاحی ششگانه ٢- اعتذار از آقایان روحانیون که به آنان جسارت شده است ٣- شخص شاه ضمن نطقی اهمیت مقام روحانیت را بیان نماید و لزوم احترام و تجلیل آنان را به ملت توصیه کند.
٣٦ مهم ترین واکنش مراجع حوزه نجف در مورد حادثه مدرسه فیضیه مربوط به حضرات آیات حکیم و خویی بود که هر کدام به صورت جداگانه و در یک تاریخ (٨ ذیقعده ٨٢/ ١٤ فروردین ١٣٤٢) تلگرافی خطاب به علما و روحانیون ایران صادر کردند.
نمی توان یقین حاصل کرد که دستگاه های امنیتی رژیم در پی اجرای این توطئه نبودند و یا تلقی روحانیون در همان روزگار نســبت به تلگرام آیت الله حکیم همگی مثبت بوده است .
١٣٢ در اواخر سال ٤٢ مطابق یکی از گزارش های ساواک آیت الله حکیم نامه ای برای چهار نفر از علما از جمله آیت الله میلانی ، شــریعتمداری و آشــتیانی و نیز داماد خود نوشت و از آنها خواست جلسه ای با علما و روحانیون تهران ، قم و مشهد تشکیل دهند و با حضور اکثر علما تصمیم کلی درباره آزادی امام خمینی بگیرند و به دولت اعلام نمایند که بیش از این صلاح نیست مردم را به خشم درآورند.