Abstract:
انرژی نقش اساسی در توسعه هر کشوری دارد.انرژی نه تنها مهمترین ورودی بخش تولید یعنی بخش صنعت،پتروشمی،نیروگاهها و مانند اینها محسوب میشود.بلکه در بخش غیرتولیدی نظیر بخش مسکن نیز کالایی ضروری میباشد.بازار داخلی ایران علیرغم برخوردار بودن کشور از ذخایر غنی نفت و گاز،با تقاضای فزایندهای برای حاملهای انرژی مواجه میباشد.حاملهای انرژی نقشی حیاتی در سبد انرژی مصرفی کشور دارند و از عوامل اصلی رشد و توسعه اقتصادی محسوب میشوند.در نتیجه مدیریت مناسب انرژی در هردو طرف عرضه و تقاضا در بلندمدت،ضروری و حیاتی به نظر میرسد.براساس نتایج به دست آمده از بررسیهای جهانی در سال 2004،ایران با شدت انرژی حدود 956 تن در هر میلیون دلار تولید ناخالص داخلی از نظر شدت انرژی هشتمین کشور جهان بوده و در میان کشورهای با اقتصاد متوسط،مقام شانزدهم را دارد.لازم به ذکر است که در همین سال شدت انرژی در جهان حدود 250 تن در هر میلیون دلار تولید ناخالص داخلی و 850 تن در هر میلیون تن در کشورهایی با اقتصاد متوسط بوده است.مطالعات نشان میدهند که شدت انرژی در ایران از 2/2 بشکه در هر میلیون ریال تولید ناخالص داخلی در سال 1376 به 7/2 بشکه در هر میلیون ریال تولید ناخالص داخلی رسیده است و با توجه به عواملی که باعث افزایش شدت انرژی میشوند،شدت انرژی از 7/3 بشکه در هر میلیون ریال تولید ناخالص داخلی به 6/4 بشکه در هر میلیون ریال تولید ناخالص داخلی در سال 1382 رسیده است.شدت آلایندههای زیستمحیطی نظیر دیاکسید کربن و اکسیدهای نیتروژه تحتتأثیر دو عامل قرار دارند که عبارتند از:میزان انرژی مصرف شده و سبد مصرف انرژی.در دوره بین سالهای 1369 تا 1382 علیرغم افزایش سهم گاز طبیعی در سبد مصرف انرژی کشور،شدت دیاکسید کربن از 842 کیلوگرم در هر میلیون ریال تولید ناخالص داخلی به 968 کیلوگرم در هر میلیون ریال تولید ناخالص داخلی رسیده است(متوسط رشد سالیانه مصرف انرژی در دوره مذکور 1/6 درصد بوده است).بهطور کلی چند دلیل افزایش مصرف انرژی در ایران در سالهای اخیر عبارتند از:رشد جمعیت،مدیریت ناکارآمد انرژی،کارآیی پایین دستگاهها و تمایل زیاد به مصرف بیشازپیش انرژی مخصوصا در بخشهای غیر تولیدی نظیر بخش مسکن که سیاستهای قیمتگذاری در آنها تاکنون موفقیتآمیز نبوده است.
Machine summary:
"ناخالص داخلی رسیده است(متوسط رشد سالیانه مصرف انرژی در دوره مذکور 1/6
به منظور بررسی مقایسهای ایران با دیگر کشورهای جهان از ابعاد مختلف فعالیتهای اقتصادی،روند مصرف انرژی و چگونگی شدت انرژی و برخی مؤلفههای
در بخش دوم این مقاله کلیه مؤلفههای مذکور در ایران براساس ارزش ثابت تولید ناخالص داخلی(ثابت 1376)
خاطر نشان میشود که در این سال شدت انرژی جهان 250 تن معادل نفتخام به ازای یک میلیون دلار GDP و در کشورهای منطقه OECD ،195 تن معادل نفتخام به ازای
نفتخام به ازای یک میلیون دلار GDP بوده است که ایران را در رتبه هشتم جهانی قرار
قابلذکر است که مصرف گاز این بخش طی دوره مذکور از متوسط رشد
30 درصد انرژی مصرف شده به این بخش اختصاص داشته است.
ترکیب انرژی عرضه شده به بخشهای مختلف اقتصاد پیش از بررسی روند تاریخی شدت انرژی در ایران لازم است برخی از مفاهیم
شدت انرژی1معیاری است که میزان انرژی مصرف شده برای هر واحد تولید را
بررسی تغییرات تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی طی دوره مذکور نشان
مصرف انرژیهای اولیه مدنظر قرار گرفته است و لذا بدین جهت این شاخص در ایران طی دوره 2004-1999
روند شدت انرژی و کارایی اقتصادی در ایران طی دوره 81-1369 دوره تقریبا دو برابر شده بهطوری که از 184 میلیون تن در سال 1369 به 367 میلیون
1369-سال پایه بررسی روند شدت انرژی در ایران براساس اطلاعات منتشره در داخل کشور و در
تأثیرگذار بر شدت انرژی(ترکیب تولید ناخالص داخلی و نقش بخش خدمات در (GDP "