Abstract:
سابقه و هدف: برطبق گزارش سازمان جهانی بهداشت روزانه بین 100000- 80000 جوان شروع به مصرف فراورده های دخانی می کنند که اکثرا در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند. از آنجا که بیش از 70% از نوجوانان (19-10 ساله) کشور در حال تحصیل هستند و مدرسه به عنوان اولین محیط اجتماعی آموزشی بعد از خانواده از اهمیت بسزایی در شکل گیری رفتارهای فرد برخوردار است، این پژوهش در مدارس اجرا گردید. این مطالعه با هدف تعیین الگوی مصرف سیگار در دانش آموزان شهر تهران در سال تحصیلی 87- 1386 صورت گرفت.
مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی- توصیفی به روش تصادفی چند مرحله ای خوشه ای و با استفاده از پرسشنامه استاندارد GYTS (Global Youth Tobacco Survey) بر روی جمعیت دانش آموزان شهر تهران شامل 4523 نفر (2272 پسر و 2251 دختر) در سال تحصیلی 87-1386 انجام گردید. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آزمون کای دو صورت گرفت.
یافته ها: 4523 دانش آموز (2/50% مذکر و 8/49% مونث) بررسی شدند. میانگین سنی شرکت کنندگان در مطالعه 09/2±69/14 سال بود. تجربه مصرف سیگار و قلیان به ترتیب 5/25% و 9/54% محاسبه گردید. بیشترین فراوانی درصد تجربه کنندگان مصرف در گروه سنی 15-14 سالگی (6/27%) قرار داشت. بیشترین فراوانی درصد نحوه دستیابی به سیگار مصرفی در دانش آموزان مصرف کننده فعلی از مغازه یا فروشگاه (8/38%) گزارش شد. بیشترین مکان کشیدن سیگار در پسران مصرف کننده فعلی (6/36%) در مکانهای عمومی و در دختران (6/51%) در خانه بود. 0/22% از مصرف کنندگان فعلی بیش از 5 نخ سیگار در طی 30 روز گذشته کشیده بودند. تقریبا از هر پنج نفر مصرف کننده فعلی یک نفر اقدام به ترک و تلاش جهت ترک سیگار در سال گذشته داشته اند. پسران مصرف کننده فعلی سیگار بیشتر از دختران اقدام به ترک سیگار (01/0p<) داشتند.
نتیجه گیری: نتایج با بسیاری از مطالعات در جهان همخوانی دارد. شیوع قابل توجه تجربه و مصرف دخانیات طراحی و اجرای برنامه های پیشگیری با رویکرد سطح اول پیشگیری جهت سنین پایینتر، نظارت و اجرای قوانین منع فروش دخانیات به نوجوانان و بررسی عوامل موثر بر مصرف لازم به نظر می رسد.
Background and Aim: According to World Health Organization (WHO) reports، 80000-100000 young adults begin to consume the narcotic substances، most of whom living in developing countries. Besides family environment، school has important role in forming the one's behaviors as the pioneer educating social environment. This study was conducted to determine the smoking pattern in Tehran students during 2008.
Materials and Methods: This was a cross-sectional study with a cluster multi stage randomized sampling using the GYTS (Global Youth Tobacco Survey) and demographic questionnaires on 4523 students in Tehran. Data were analyzed using chi square test.
Results: Overall، 4523 students (50.2% boys and 49.8% girls) were studied with the mean age of 14.69±2.09 years. Totally، 25.5% of students have ever smoked cigarettes، and 54.9% ever smoked water-pipe. Most of the subjects commenced smoking when they were 14-15 years old (27.6%)، while 38.8% purchased cigarette from stores or markets. Boys smoked more frequently in public places (36.6%)، whereas girls experienced smoking at home (51.6%). Unfortunately، 22% of subjects smoked more than 5 cigarettes per day. Almost one in five current smokers had gave up and attempted to stop smoking and this was more pronounce among boys (p<0.01).
Conclusion: Our results were in agreement with most of other studies of its kind worldwide. With respect to the incidence of experience and consumption of tobacco، designing and accomplishment of preventive program with first level of approach for lower ages، and inspection and execution of tobacco sale prohibition for adolescences seem to be reasonable.