Abstract:
هنر ایرانی از متن تحولات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی برآمده است. این مطلب خود رابطه ای مستقیم را با فرضیه ای کلی تر که به مسئله ی هویت فرهنگی و چگونگی اقتباس یا انطباق ایده های نو می پردازد، مطرح می کند. ایران به عنوان کشوری با فرهنگی کهن و سنت های غنی، همواره شاهد مواجهه های فرهنگی متفاوت بوده و از آن ها متاثر شده است؛ اما هم زمان نیز قادر به تبادل فرهنگی و حتی ایجاد تاثیر متقابل بر فرهنگ های مهاجم و محصولات آن بوده است. امروزه، اندیشمندان و مصلحان اجتماعی به تکثر فرهنگی برپایه ی حفظ فرهنگ های بومی تمایل دارند. پست مدرنیسم سرنوشت محتوم بشریت است و ما نیز اکنون در سرنوشت خود با دنیای غرب شریک هستیم و ناچاریم در پرتو آن به آینده ی خود بیندیشیم. هم اکنون نیز، در رویارویی با معضلات گسترده ی فرهنگ غرب و تمایل سیطره جویانه ی آن، با وضعیت پیچیده ای روبه روییم و با سهل انگاری، فرصت های بسیاری را برای بررسی تمام جنبه های آن از دست داده ایم.
نقاشی ایرانی به مثابه ی میراث فرهنگی، سرمایه ی نمادین و معنوی ماست که باید آن را در جایگاه خاصش به عنوان میراث معنوی و تجربه ای تاریخی پاس داری کنیم و با بررسی امکانات و ایجاد شرایط انتقال آن به آیندگان بکوشیم.
در این مقاله، با هدف بررسی موقعیت نقاشی ایرانی، به طرح آخرین نظریه ها درباره ی سنت، مدرنیسم و پست مدرنیسم می پردازیم و با توجه به تحولات سریع هنری در غرب، به نظر می رسد برای درک آن ها، بررسی تحولات اندیشه به عنوان متن تاریخی این تحولات، راه گشا باشد.
روش و رویکرد این مطالعه، تحلیلی و شیوه ی گردآوری داده ها اسنادی است. یافته های کیفی نشان می دهند همچنان که مدرنیته به مفهوم گسست از سنت نیست، اقتباس از سنت و فهم نوزایش های آن ممکن و ضروری است. باید درصدد پاسخ های ممکن برای این پرسش اساسی بود که چگونه می توان اندیشه و فرهنگ هنر سنتی را در تلاقی با اندیشه و فرهنگ هنر جهانی، از نو آفرید و گفتمان تازه ای خلق کرد و درنهایت، آموزش عالی هنر برای نیل به آگاهی فرهنگی جامع از مبانی فکری هنر سنتی و مدرن برنامه ریزی کند.
Machine summary:
فصلنامۀ علمی - پژوهشی تاریخ نگری و تاریخ نگاری دانشگاه الزهرا سال بیست و سوم ، شمارة ١٢، پاییز و زمستان ١٣٩٢ چالش های فراموش شده و دلالت های آن برای آموزش عالی هنر در نقاشی ایرانی 1 شهزاد صالحی پور دریافت : ٩٢/١/٢٠ تصویب : ٩٢/٨/٢٨ چکیده هنر ایرانی از متن تحولات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی برآمده است .
٤. سنت به مفهوم گورستان تاریخی این واقعیتی تاریخی است که هنر سنتی در تمام دوره های تاریخی و شکوفایی خود در بستر حیات ذوقی و تعقلی زمانه اش قرار داشته و با شروع انحطاط فکری ، سیر نزولی خود را طی کرده اسـت ؛ همچنـین ، هنـر مـدرن غـرب از دل سـنت هـای هنـر غـرب و در تـداوم تـاریخ اندیشه ی آن به وجود آمده و ما در این زمینه ، هم با ارزش هایی کـه هنـر سـنتی مـا براسـاس آن ها شکل گرفته است ، به تدریج بیگانه شده ایم و هم درک صحیحی از روح تمـدن غربـی و مدرنیته به دست نیاورده ایم .
indd 85 9/9/2014 11:20:20 AM ٨٦ / چالش های فراموش شده و دلالت های آن برای آموزش عالی هنر در نقاشی ایرانی فریتهوف شوان با توجه به امکان باززایی سنت ، دگرگونی آن را وابسـته بـه نبـوغ سـنتی دانسته و معتقد است : این نبوغ در عین حال سنتی و دسته جمعـی ، معنـوی و نـژادی اسـت و نیـز فرعـاً فـردی است .
indd 86 9/9/2014 11:20:20 AM فصلنامۀ علمی - پژوهشی تاریخ نگری وتاریخ نگاری دانشگاه الزهرا / ٨٧ امروزه ، تمام نشانه ها و اساس فرهنگی ، سیاسی و اجتماعی ازُبن دگرگـون شـده اسـت و برداشت های یک جانبه گرایانه درباره ی برتری مدرنیته ی غرب ، حتی در خود جوامـع غربـی نیز پذیرفتنی نیست و باید با نگرشی جدیـد بـه جهـان نگریسـت .