Abstract:
وقوع جنبش های اخیردراکثر کشورهای خاورمیانه ذهن نویسندگان ، روزنامه نگاران و تئوری پردازان درحوزه های سیاسی،اجتماعی،رسانه ای وغیره رابه خود مشغول داشته وهر یک ازآنان دراین روزها ازدیدگاهی ویژه به تبیین چرایی وچگونگی این پدیده پرداخته اند. بسیاری ازآنان تادیروز دگرگونی سیاسی درخاورمیانه وشمال آفریقاراتنها رویایی خوشبینانه برای ملت هایآن می دانستند وحتی خود مردمان این منطقه درسایه نظام های چندین وچند ساله خودکامه وپدرسالار، چنین بیداری وخیزشی راسرابی بیش نمی پنداشتند. صرفنظر ازپرداختن به چرایی وقوع این تحولات دراین پژوهش ضمن تمرکز برکشورهای شمال آفریقا وبررسی کشورهای تونس ، مصر ولیبی به دنبال پاسخگویی به این سوال خواهیم بود که آیابیداری اسلامی در شمال آفریقا پدیده ای جدید ومستقل است ویا برعکس پدیده ای ریشه دار درگذشته می باشد؟ درراستای پرداختن به سوال فوق این فرضیه راراهنمای خود قرار می دهیم که بیداری اسلامی نه تنها پدیده ای جدیددراین کشورها نمی باشد بلکه دارای آبشخورها وریشه هایی عمیق در گذشته می باشد که مهم ترین آن انقلاب اسلامی درایران بوده است .
The recent events in most of the Middle East countries have engaged the minds of authors، journalists and theorists in political، social، media، etc. and each one of them are considering quality and reasons of this phenomena in particular view. Heretofore، many of them knew the political transformation in the Middle East and North Africa as a dream for their nations and even their people who were under the shadows of permanent authoritarian and patriarchal systems، could not expect such awakening and rise. But suddenly، Fire lies at the heart of region’s people became to headline of many media after the self-immolation of a young Tunisian vegetable seller and his irritant photos were published on websites، blogs and social networks. Regardless of addressing the reasons of these changes، this research will focus on North African countries and analyze Tunisia، Egypt، Libya; and try to answer whether Islamic Awakening in North Africa (Tunisia، Egypt، Libya) is a new and independent phenomena or is rooted in past? In order to answer this question، this hypothesis will be our guide that Islamic Awakening in North Africa not only is a new phenomenon in these countries، but also have deep roots which the most important one is Islamic Revolution of Iran.
Machine summary:
وقوع انقلاب اسلامی ایران درمنطقه پیامدهایی رابه دنبال داشت ؛ ازجمله اینکه عوامل مؤثر برژئوپلیتیک منطقه رامتحول ساخت ؛ به طوری که ایدئولوژی اسلام ناب ومفاهیم و آموزه های انقلابی آن ، علاوه براینکه رقیبی جدی برای لیبرالیسم غرب محسوب گردید،به عنوان عاملی ژئوپلیتیک ،نظر بسیاری ازصاحب نظران غربی رابه خود جلب نمود (فاضلی نیا،٣٧:١٣٨٨).
ازجمله دیگرتأثیرات انقلاب اسلامی ایران برشکل گیری وگسترش بیداری اسلامی درکشورهای دیگرمی توان به رواج اسلام انقلابی ،گسترش اسلام سیاسی ،ارتقای جایگاه سیاسی -اجتماعی شیعیان ، گسترش فرهنگ مقاومت ، محوریت روحانیت درعمل سیاسی ومسجد به عنوان کانون مبارزه ، اشتراک درادبیات سیاسی وروش های فرهنگی تبلیغاتی اشاره کرد (طاهری ،٩٥:١٣٨٩-٨١).
اما بایدتوجه داشت که درکنار دستاوردهای فوق الذکر وازآنجا که بررسی آسیب هاو نقاط ضعف قیام هاوجنبش های سیاسی واجتماعی ازضروری ترین مسائلی است که بایستی به آن توجه داشت تابتوان ازاین طریق درمصون ماندن آن حرکت وجنبش ازانحراف و اشتباهات گام تأثیرگذاری برداشت ، لذا درادامه به صورت فهرست وار به مهم ترین چالش هاو تهدیدهای پیش روی جنبش بیداری اسلامی به ویژه درمنطقه شمال آفریقااشاره می شود: ١.
اگرچه پیش بینی هاحاکی ازبه قدرت رسیدن اسلام گرایان درکشورهای تونس ، مصر ولیبی می باشد اما بایدتوجه داشت که برخلاف انقلاب اسلامی دررأس این جنبش ها، رهبری قدرتمند ومعنوی وجود ندارد واین تهدید جدی است که فقدان رهبری واحد، به تشتت درآرمان های اسلامی آنها بیانجامد واهداف این نهضت هارامنحرف کند.