Abstract:
اخلاق کاربردی رشته ای است که می تواند نقش چشمگیری در جلب توجه فرهیختگان و حتی خوانندگان عمومی به اهمیت مباحثات اخلاقی و ازجمله مباحثات فلسفه اخلاقی داشته باشد. ولی به دلیل این که تنها حدود چهار دهه از رویکرد معاصر عالمان اخلاق به این رشته می گذرد، و هنوز رشته ای جوان و نوپدید به حساب می آید، مناقشات و چالش هایی بر سر چگونگی شناخت و معرفی این رشته در میان پژوهندگان آن جریان دارد. در این مقاله تلاش کرده ام تا با واکاوی و تحلیل تازه ترین بحث ها، جمع بندی نسبتا مقبولی از شناخت هویت دانشی این رشته و معرفی مهم ترین مبادی آن ارائه کنم. به این منظور به ترتیبی که منطق دانان تحت عنوان رئوس ثمانیه علم برای معرفی شناسنامه یک علم پیشنهاد کرده اند، از هشت عنوان: تعریف، موضوع، غایت، فایده، عناوین بحث، مولفان و موسسان، مرتبه علمی، و روش سخن به میان آورده، در موارد بحث انگیز وارد بحث و موضع گیری شده ام.
Applied ethics is a major having a significant role in attracting the attention of the intellectuals and even the public readers regarding the importance of ethical discussions including discussions of the ethical philosophy. However, since only four decades have been passed from the contemporary approach of the scholars of ethics in this field, it is still considered to be a new and evolving discipline. Some conflicts and challenges have been raised among researchers about recognition and introduction of this discipline. Investigating the latest discussions, the researcher has made an attempt to propose a relatively acceptable conclusion from recognition of scientific identification of this discipline and its most important principles. For this, logicians have suggested eight in-order titles called Science Eight Vertices to introduce certificate of a science including definition, subject, purpose, benefit, discussion titles, authors and founders, scientific rank, and speech method and the researcher has maintained stance in controversial cases.
Machine summary:
ارتباطی پایدار انسان است (فرامرز قراملکی، 1388: 60) و با مرور بر توضیحاتی که درباره تعریف وسیع اخلاق کاربردی گذشت، میتوانیم بگوییم موضوع اصلی این رشته «افعال اختیاری و صفات اکتسابی آدمی یا رفتار ارتباطی پایدار او در حیطههای مسئلهخیز اخلاقی در زندگی فردی، اجتماعی، حرفهای و زیستمحیطی» است.
با مرور بر منابع و آثار اخلاق کاربردی درمییابیم که اندیشمندان این رشته با دو رویکرد یا دو گرایش به مطالعه، پژوهش و نیز آموزش بر محور موضوع این دانش پرداختهاند: یکی رویکردی که بیشتر از سوی فیلسوفان و اندیشمندان دانشگاهی دنبال میشود و میتوان آن را «رویکرد فلسفی» نامید و دیگری رویکردی که بیشتر، متخصصان حرفهها و سازمانهای گوناگون آن را دنبال میکنند و میتوان نام «رویکرد حرفهای یا سازمانی» را بر آن نهاد.
(Almond, 1998: 318) به نظر میرسد این دو نظریه متأثر از دو رویکردی است که پیشتر تحت عنوان رویکرد حرفهای و فلسفی به اخلاق کاربردی معرفی کردیم.
هرچند چنانکه برخی نویسندگان آوردهاند، متفکران مسلمان در بحث از حقوق حیوان، مسائل و دلمشغولیهای مختص عصر خویش را عنوان نمودهاند و امروزه دلمشغولیهای تازهای در این موضوع پدید آمده که در آن آثار یافت نمیشود، توجه این متفکران به ملاحظات اخلاقی مطرح در تعامل این کتاب با عنوان پندنامه اهوازی یا آیین پزشکی به اهتمام د.
320-335, Blackwell Publishing Ltd. Baker, Robert, and McCullough Laurence, 2007, "Medical Ethics’ Appropriation of Moral Philosophy: The Case of the Sympathetic and the Unsympathetic Physician", Kennedy Institute of Ethics Journal, Volume 17: 3–22, Washington DC.