فناوری زیستی تراریخت و حق بر کار در قلمرو حقوق بین‌المللی بشر با رویکردی بر جوامع روستایی Journal Article

حقوقی بین المللی پاییز و زمستان 1393 - شماره 51 ، Science-Research (Ministry of Science/ISC (‎24 page(s) - From 259 to 282 )

Keywords: حق بر کار بذرهای تراریخته موافقت‌نامه جنبه‌های تجاری حقوق مالکیت معنوی (تریپس) کنوانسیون تنوع زیستی کنوانسیون بین‌المللی حفاظت از ارقام جدید گیاهی معاهده بین‌المللی درمورد منابع ژنتیکی گیاهی برای غذا و کشاورزی Convention on Biological Diversity Right to Work Transgenic crops Agreement on trade related aspects of intellectual property rights International Convention for the Protection of New Varieties of Plants International Treaty on Plant Genetic Resources for Food Agriculture کشاورزان حقوق فناوری زیستی تولید ثبت دولت‌ها حقوق بین‌الملل

fa en

Abstract:

در چارچوب حقوق بین‌الملل بشری، حق بر کار، حق بنیادین هر شخص بر دسترسی پایدار به کار شایسته‌ای است که پاسخ‌گوی نیازهای معیشتی و رفاهی وی باشد. این حق، مخصوص جوامع شهری نیست و اعضای جوامع روستایی نیز از آن برخوردارند. حق بر کار برخلاف آنکه به لحاظ نظری بسیار مورد توجه قرار گرفته، در عمل نسبت به آن غفلت شده است. این غفلت درمورد جوامع روستایی کشاورز، حتی بیشتر است. عرضه بذرهای تراریخته، اعطای حقوق انحصاری به شرکت‌های خصوصی تولید‌کننده بذرهای مزبور، فروش بذرها با قیمت گزاف به کشاورزان، عدم امکان ذخیره بذرهای خودمصرفی و عواملی از این قبیل، موجب تحمیل محدودیت‌های مالی گسترده بر پیکره جامعه کشاورزی فقیر و آسیب‌پذیر شده است. این موضوع، سبب کاهش تعداد مزارع کوچک و حذف کشاورزان ضعیف از گردونه کار و ورودشان به بازار مشاغل کاذب می‌شود. لذا پرسش اصلی آن است که در تقابل میان منافع ناشی از مالکیت معنوی شرکت‌های تحقیقاتی و حقوق بنیادین کشاورزان در بهره‌مندی از شغل و رفاه چه باید کرد؟ آنچه مسلم است رویه موجود، توان پاسخ‌گویی به مشکلات موجود را ندارد و لذا دولت‌ها و البته شرکت‌ها با توجه به لزوم پایبندی‌شان به اصول بنیادین حقوق بشر، مکلف به اصلاح شیوه موجود و برقراری تعادل میان منافع متضاد هستند. این امر در سطح ملی و بین‌المللی باید مورد توجه قرار گیرد.

Within the framework of the International human rights law, the right to work is the fundamental right of everyone to have permanent access to work, able to meet his/her welfare requirements. Rural communities are entitled to this right akin to urban communities. As a matter of fact, not enough attention has been paid to the members of rural communities’ right to work. The supply of transgenic crops to traditional farms within the control of biotechnological companies and their exclusive rights in this area and also the high price of transgenic crops have imposed extensive financial constraints on the poor and vulnerable farmers which may have some adverse effects on farmers’ conditions in the developing countries. Therefore, the main question is the contrast between the interests of the intellectual property rights of biotechnological companies and the farmer's right to work, security and welfare. Considering that the existing procedures could not tackle the problems at hand, the governments and companies must amend their existing practices alongside with their commitment to the fundamental principles of human rights and establish a balance between conflicting interests in national and international levels.

Machine summary:

ازجملة این موارد، تعارضی است که با ظهور بذرهای تراریخته در بازار، میان حق مالکیت معنوی ناشی از ثبت این بذرها توسط شرکت‌های عرضه‌کننده و حقوق کشاورزان ازجمله حق بر کار آن‌ها ایجاد شده است زیرا کار روستایی اصولا بر محور کشاورزی متمرکز بوده و شیوه عرضه بذرهای مزبور و ثبت انحصاری آن‌ها توسط شرکت‌های بزرگ فناوری زیستی، موجب وابستگی کشاورزان به این شرکت‌ها، تحمل هزینه‌های گزاف بر آن‌ها و درنهایت، حذف طبقه متوسط و فقیر جوامع روستایی از گردونه بازار کار و ورودشان به بازار مشاغل کاذب می‌شود. در بخش بعدی که به موضوع اصلی مقاله اختصاص یافته است، به تحلیل آثار منفی ناشی از ثبت انحصاری بذرهای تراریخته بر وضعیت اشتغال در جوامع کشاورز پرداخته شده و به‌منظور تکمیل مباحث، اسناد حقوقی مرتبط با این موضوع، تحلیل و بالاخره با توجه به اهمیت موضوع در سطح ملی، وضعیت حقوقی مالکیت بذرهای تولیدی در ایران، مطرح و آن‌گاه، نتایج و پیشنهادهای حاصل از پژوهش ارائه خواهد شد. تعهدات بین‌المللی دولت‌ها در تأمین حق بر کار در چارچوب حقوق بین‌الملل، دولت‌ها علاوه‌بر تعهدی که نسبت به افراد حاضر در سرزمین تحت صلاحیت خود دارند، در مقابل حق بر کار مردم دیگر کشورها نیز متعهد هستند؛ به این معنا که آن‌ها باید تضمین کنند که سیاست‌های اجرایی‌شان نه‌تنها موجب نقض حق بر کار مردمان Convention Concerning Forced or Compulsory Labor, no. International Treaty for Plant Generic Resources for Food and Agriculture (PGR Treaty), 2001, available at: http://www.

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: