Abstract:
از جمله آیاتی که پیرامون آینده زمین و وارثان حقیقی آن، که نوید بخش حکومتی الهی و دینی است سخن می‌گوید آیه 105 از سوره انبیاء است. ذیل این آیه، روایات متعددی توسط مفسران اهل سنت و شیعه نقل شده است، و بر اساس آن‌ها مصادیق متفاوتی برای صالحان و وارثان زمین معرفی شده‌اند، و این سؤالات را به ذهن متبادر می‌کنند که روایات مورد استناد هر یک، از چه کسانی نقل شده و میزان اعتبار این ادله چقدر است؟ در این نوشتار که به روش تطبیقی انجام می‌گیرد ادله فریقین دسته‌بندی شده و مورد ارزیابی قرار گرفته و با استقصای تمام نظرات، روشن می‌شود که اکثر روایات اهل سنت منتسب به تابعین و همراه با تناقض و تعارض بسیار است. به طوری که گاهی از یک تابعی دو نقل متفاوت در کتب اهل سنت وجود دارد. اما بر اساس مفاد آیات به خصوص این آیه شریفه و روایات شیعی و برخی روایات اهل سنت که هماهنگ با ظاهر آیات می‌باشند، وارثان زمین، امام مهدی(عج) و یاران آن حضرت هستند و وعده وراثت بر زمین، به عصر ظهور امام مهدی(عج) اختصاص یافته است.
Machine summary:
" الذکر" روايات متفاوتي از صحابه و تابعين در کتب تفسيري اهل سنت در مورد معناي واژه الذکر نقل شده است که عبارت اند از: رهيافت هاي مفسران فريقين درباره آيه ١٠٥ سوره انبياء / ٨١ الف .
سيوطي نيز روايتي را از ابن عباس چنين نقل ميکند: «ابن عباس در تفسـير آيـه ١٠٥ سـوره انبياء چنين ميگويد: «خداوند در تورات و زبور خبر داده است ، همان طور که در علم خداوند بـوده قبل از پيدايش آسمان ها و زمين ، که اين زمـين را امـت پيـامبر بـه ارث مـيبرنـد و وارد بهشـت ميشوند و همان ها بندگان صالح خداوند هستند»(سيوطي، ١٤٠٤، ج ٤: ٣٤١).
/ فصلنامه مطالعات قرآني، سال چهارم ، شماره ١٦، زمستان ١٣٩٢ ٤-٢ "عبادي الصالحون " عده اي از مفسران اهل سنت مصاديق مختلفي براي اين فراز از آيه بيان کرده اند؛ ابن کثيـر از جمله مفسراني است که عبارت "عبادي الصالحون " را به همان معناي لغوي تفسير کرده ، و براي تأييد نظر خود به آيات ١٢٨ اعراف ، ٥١ غافر و ٥٥ نور استناد کرده است .
امام زمان عجل الله فرجه و ياران شان ذيل اين فراز از آيه روايات متعددي از پيامبر و امامان معصوم عليهم السلام در کتب تفسـيري شيعه نقل شده است ، که به چند مورد از آن ها اشاره ميشود: امام محمد باقر عليه السلام درباره "عبادي الصالحون " ميفرمايند: «آن ها ياران امام زمان عجل الله فرجه در آخرالزمان هستند»(کاشاني، ١٣٣٦، ج ٦: ١١٥؛ عروسي حويزي، ١٤١٥، ج ٣: ٤٦٤؛ طبرسي، ١٣٧٢، ج ٧: ١٠٦).
(
, 
, 
)
