Abstract:
نفوذ در افراد همیشه بهعنوان امری مهم در ادبیات سازمان و مدیریت مطرح بوده است. هرقدر نفوذ مدیر بیشتر باشد قدرت او در بهکارگیری افراد و انجام بهتر کارها افزایش می¬یابد. «هوش اخلاقی» نوع سوم قدرت است در کنار «قدرت مدیریتی یا سازمانی» (که از مقام فرد در سازمان نشأت میگیرد) و «قدرت شخصی» (که برآمده از ویژگیهای شخصی فرد است.) هوش اخلاقی توانایی تشخیص درست از اشتباه است که با اصول اخلاقی سازگار باشد. با مطالعة دیدگاه اسلام دربارة کارکردهای هوش اخلاقی در سازمان، که با روش توصیفی(از حیث ماهیت و روش) و کتابخانهای (از لحاظ راهکار و نوع فعالیت اجرایی) انجام شد، این نتیجه بهدست آمد که اولا، هوش اخلاقی می¬تواند از راه تنظیم بهتر روابط بهوسیلة تمرکز و توجه بر پرورش فضیلتهای، اخلاقی منجر به حصول عملکرد بهتر برای سازمان گردد. ثانیا، کارکردهای مهم هوش اخلاقی در سازمان، شامل امانتداری، مسئولیت¬پذیری، مهرورزی، مدارا، خوشرفتاری، بردباری، دادورزی، تغافل است.
Machine summary:
"کارکردهای هوش اخلاقی از دیدگاه اسلام پس از بررسی منابع اسلامی و مدنظر داشتن مفهوم هوش اخلاقی در ادبیات غربی، معیار مهمی در ادبیات دینی به طور کلی در حوزة اخلاقیات و به ویژه در اخلاق کار به دست آمد که در قالب حدیث ذیل به توضیح تشریح می گردد: امیرالمؤمنین علی علیه السلام در وصیت خود به فرزندشان امام حسن مجتبی علیه السلام این معیار را بیان می فرمایند: پسرکم، سفارش مرا درک کن و خود را میان خویشتن و دیگران میزان در نظر آور؛ پس آنچه را برای خود می خواهی برای غیر خودت هم بخواه، و آنچه را برای خود نمی پسندی برای دیگران مپسند.
با مدنظر قرار دادن این معیار توسط کارکنان سازمان به ویژه مدیران، روابط افراد با مدیر، ارباب رجوع و همکاران تنظیم خواهد شد و مدیران قدرت نفوذ بیشتری خواهند داشت؛ زیرا هر فرد خود را به جای دیگری می گذارد و از منظر او، به کار و مسئولیت می نگرد و در نتیجه، وظیفة خود را بهتر تشخیص می دهد و درک بهتر و درست تری از موقعیت ها، حساسیت ها و شرایط سازمان به دست آورده، انگیزة بیشتری برای انجام امور می یابد.
] همان گونه که رعایت نکردن وظایف عبادی، خیانت به خداوند سبحان است و احترام نگذاشتن به رهبری رسول اکرم صل الله علیه و آله و سلم خیانت به حضرت اوست، انجام ندادن وظایف اجتماعی و محترم نشمردن حقوق دیگران و کارایی کافی نداشتن در تصدی پست و مقام و خدمت نکردن به مقتضای مسئولیت و سمت، همه به عنوان خیانت در امانت مردم به شمار می آید و تضییع حقوق امت اسلامی محسوب می شود (جوادی آملی، 1369، ص162ـ163)."