Abstract:
از منظر آیتالله خامنهای به مثابه یک متفکر و اندیشمند اسلامی، هدف نهایی انقلاب اسلامی رسیدن به تمدن اسلامی در زنجیرهای منطقی و مستمر است که بر چهار رکن دین، عقلانیت، علم و اخلاق بنا شده است و برای تحقق آن بایستی پنج مرحله انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی، جامعه اسلامی و تمدن اسلامی در مسیر تمدنسازی پشت سر گذاشته شوند. پس از وقوع انقلاب اسلامی و تشکیل نظام اسلامی (جمهوری اسلامی) که ارکان، عناصر و ابعاد آن در قانون اساسی متجلی است و البته هنوز به طور کامل تحقق پیدا نکرده است، عبور از سه گام دیگر در زنجیره تمدنسازی فرآیندی پیچیده است. بررسی بیانات ایشان نشان میدهد که برای تحقق این سه مرحله از زنجیره تمدن نوین اسلامی، پیمودن چهار گام لازم است که عبارتند از: تولید نظریه توسط حوزه علمیه؛ تولید علم توسط دانشگاه؛ کاربست در سطح خرد توسط گروههای خودجوش نخبگانی و گفتمانسازی که نهایتا به تطبیق دولت و چارچوبهای آن با چارچوبهای دینی میانجامد؛ تفوق گفتمانی که منجر به ریلگذاری و تعیین مسیر حرکت میشود. با شکلگیری جامعه اسلامی اسوه، زمینه برای الگوگیری و آغاز تمدن اسلامی که تجلی کامل آن در عصر ظهور خواهد بود فراهم میگردد. مسئله اصلی این نوشتار تببین نظر حضرت آیتالله خامنهای در باب لوازم پیشینی تحقق دولت، جامعه و تمدن اسلامی است.
From Ayatollah Khamenei's viewpoint, as an Islamic thinker, the ultimate goal of Islamic revolution is to achieve an Islamic civilization in a rational and constant chain built upon religion, rationality, science and ethic. For this end, five phases should be passed namely, Islamic revolution, Islamic system, Islamic government, Islamic society and Islamic civilization. Following the Islamic revolution, and formation of the Islamic system (Islamic Republic) whose pillars, elements and aspects are manifested in the Constitution – and are not completely implemented yet- passing three other steps in the chain of civilization building is a complex process. His speeches indicate that to implement these three stages in the chain of new Islamic civilization, four steps should be taken: theorization by Hawza, science production by universities, application of these theories and sciences at a smaller scale by autonomous elite groups and making discourses that eventually leads to the adjustment of the government and its frameworks to religious frameworks; a dominant discourse that will end in railing and course determination. With the formation of an exemplary Islamic society, the grounds will be paved for the imitation of the model and initiation of an Islamic civilization whose proper manifestation will be in the age after twelfth Imam's reappearance. The primary issue of this article is to clarify Ayatollah Khamenei's viewpoint about the pre-requisites of the implementation of Islamic government, society and civilization.
Machine summary:
علم آیتالله سید علی خامنهای علم را یکی دیگر از ارکان تمدن اسلامی میدانند و با تأکید بر کشف قوانین دنیا و مدیریت بر آن و نقش بیبدیل علم در این فرآیند معتقدند: شما باید روح علمی و علمگرایی را و اینکه این کون عظیم قاعدهای دارد و بر تمام اجزایش قانونی حکمفرماست و ما از طرف دین مأموریم که این قانون را کشف کنیم، تا بتوانیم این کون را اداره کنیم، در جامعه گسترش دهید.
(همان: 14/03/1393) مقام معظم رهبری تولید نظریه مبتنی بر مبانی اسلامی را وظیفه اصلی حوزه علمیه دانسته و در این زمینه میفرمایند: نظریهپردازی سیاسی و نظریهپردازی در همه جریانهای اداره یک ملت و یک کشور در نظام اسلامی به عهده علمای دین است.
(همان: 29/07/1389) مقام معظم رهبری در سال 1379 نیز در جمع روحانیون و فضلای حوزه علمیه قم در فیضیه در پاسخ به این سؤال که نقشآفرینان تمدن اسلامی چه کسانی هستند، ناظر به همین حقیقت، علمای دین را دارای محوریترین نقش دانسته و فرمودند: بدون شک مدیران جامعه جزو نقشآفرینانند؛ سیاستمداران جزو نقشآفرینانند؛ متفکران و روشنفکران جزو نقشآفرینانند؛ آحاد مردم هر کدام به نحوی میتوانند در خور استعداد خود نقشآفرینی کنند؛ اما نقش علمای دین...
(همان: 28/5/۱۳۸۴) اما در کنار این فرآیند که مدلهای مستخرج از دو حلقه تولید فکر و نظریه در حوزه و علم در دانشگاه هم میتواند و هم بایستی در ارکان مختلف حاکمیت مورد توجه قرار گرفته و بر آن اساس اقدام صورت گیرد، معظم له همواره به فعالیتهای مردمی خودجوش در سطوح خرد و تأثیر آن در جریانسازی کلان تأکید دارند.