Abstract:
در اقتصاد برخی کالاها و خدمات وجود دارند که در آنها عرضهکننده مقدار تقاضای مشتری را هم تعیین میکند.افرادی که خدمات تخصصی به مشتریان ارائه میدهند جزء اینگونه عرضهکنندگان هستند،زیرا آنها اطلاعات بیشتری به سبب مهارت و تخصص خودنسبت به مشتریان دارند.تعمیرکاران،پزشکان،وکلا و فروشندگان کالاهای تخصصی و پیچیده جزء این نوع افراد هستند.در برخی مواقع رفتار فرد ماهر برای مشتری قابل مشاهده است و در این حالت به سبب اطلاعات نامتقارن،فرد ماهر ممکن است کارهای اضافی(غیر ضروری)برای مشتری انجام دهد و پول آن را درخواست کند(مثل پارهای از خدمات پزشکی). در برخی مواقع نیز رفتار فرد ماهر قابل مشاهده برای مشتری نیست و لذا او میتواند از این حالت سوء استفاده کرده و کارهایی را برای مشتری انجام ندهد ولی پول آن را دریافت کند(مثل پارهای از تعمیرکاران متقلب). در این مقاله ضمن تفکیک افراد ماهر به«صادق»و«متقلب»در محیط فعالیت ایران،شرایط تعادلی را که در آن افراد نوع دوم میتوانند تقلب کنند،استخراج و نشان داده شده است که آموزههای دینی و مذهبی که به شدت تقلب و دروغ گفتن را مذموم میدانند،میتوانند آثار زیانبار عدم تقارن اطلاعات را بدون اینکه جامعه هزینه اضافی بپردازد،کاهش دهد.
Machine summary:
"پس در کالاهای اعتباری خریدار کلا در رفع عدم تقارن اطلاعات خود عاجز است و لذا نفع طلبی و سودجویی افراد ماهر ممکن است به سهولت سبب تحمیل مخارج اضافی و زیان به مصرفکنندگان کالاها و خدمات مذکور گردد؛زیرا ممکن است آنها مشکل مصرفکننده را مشاهده کرده ولی به مصرفکننده یا مشتری دروغ گفته و جور دیگر وانمود کنند و یا کار لازم را برای حل مشکل انجام ندهند و در نتیجه مصرفکننده را با زیان و خرج اضافی مواجه کنند.
مشکلات ناشی از اطلاعات نامتقارن بین فرد ماهر و مشتری در کشورهای توسعه یافته چندان جدی نیست؛زیرا در این کشورها از عمر مفید کالاها چندان استفاده نمیشود؛یعنی قبل از اینکه به تعمیرات احتیاج پیدا کند با مدلهای جدید جایگزین میگردد و علاوه بر آن وجود بیمهها، ضمانتها،و سایر پوششهای حمایتی مشکلات را تا حدی برای افراد ماهر و مشتریان حل کرده است.
نگرانیهای عمده مصرفکننده(مشتری)در مراجعه به افراد ماهر عبارتند از:1)مشتری نمیداند که آیا فرد ماهر مشکل را به درستی تشخیص داده است؟2)مشکل را بعد از تشخیص درست،واقعا حل و یا آن را سرهم بندر کرده است؟3)مبلغ مطالبه شده دقیقا با کارهای انجام شده منطبق یا بیشتر است؟ریشه این نگرانیها چیست؟این نگرانیها درد و حالت میتواند بروز کند :حالت اول)عدم قابلیت مشاهدهپذیری رفتار فرد ماهر در حل مشکل،که در این حالت نگرانی شدید است؛زیرا فرصت برای فرد ماهر جهت مطالبه مبلغ بیشتر کاملا فراهم است و ممکن است برخی خدمات انجام نشده باشد ولی هزینه آن دریافت شود."