Abstract:
در این مقاله ضمن معرفی طبقهبندی کمیتنماها از سوی زبانشناسان پیشین، در پاسخ به این سئوال که آیا جایگاه اولیۀکمیتنماهایی چون «خیلی» و «بعضی» در درون گروه حرف تعریف بوده و یا از همان ابتدا در درون گروه کمیتنما ادغام میشوند، نشان خواهیم داد که برخلاف نظر سمیعیان (1983) و معظمی (1385)، در نظر گرفتن عناصر کمیتنمایی «خیلی» و «بعضی»در درون گروه حرف تعریف دارای اشکالات نظری و تجربی خواهد بود. به همین دلیل با توجه به ارجحیت فرآیند ادغام به حرکت در برنامۀ کمینهگرا و به پیروی از کاواشیما (1994)، جایگاه این عناصر را در هستۀگروه کمیتنما در نظر میگیریم. این عناصر دارای این خصوصیت هستند که هم در ساخت کمی (همراه با گروه اسمی) و هم در ساخت بخشی (همراه با حرف اضافۀ «از») ظاهر میشوند.
Machine summary:
بدین ترتیب او ساخت عناصری نظیر «خیلی» و «قدری» (متعلق به گروه ب )، چه با حرف اضافه همراه شوند (ساخت بخشی) و چه با گروه اسمی بیایند را به صورت زیر در نظر می گیرد: (رجوع شود به تصویر صفحه) (معظمی، ١٨١:١٣٨٥ ) همانطور که مشاهده می شود اسم های «خیل » و « قدر» از هستۀ گروه اسمی کوچک حرکت کرده و با پیوستن به هستۀ گروه کمیت نما که یای نکره را در خود دارد، از طرفی مشخصۀ کمی خود را بازبینی میکند و از طرف دیگر بر بقیه عناصر (برنج و کتاب ) دامنه میگیرند.
معظمی (١٣٨٥) نیز کمیت نماها را بر مبنای جایگاه اولیه و ساخت درونی این عناصر تقسیم بندی میکند و چنانچه ذکر شد در تقسیم بندی او گروه دوم از کمیت نماها شامل عناصری هستند که جایگاه ابتدایی آنها در درون گروه حرف تعریف بوده و سپس جابه جا شده و به گروه کمیت نما میروند تا از طرفی مشخصۀ [Q+] خود را بازبینی کنند و از طرف دیگر نسبت به سایر عناصر دامنه داشته باشند.
با توجه به ایراداتی که به تحلیل معظمی از دو کمیت نمای «خیلی» و «بعضی» وارد شد و با در نظر گرفتن ارجحیت فرآیند ادغام به حرکت در برنامۀ کمینه گرا، در گروه اول طبقه بندی معظمی که خود شامل دو زیرگروه بود، زیرگروه سومی را معرفی میکنیم که جایگاه اولیۀ اعضای آن هم در هستۀ گروه کمیت نما QP است و دارای این خصوصیت هستند که هم در ساخت کمی (همراه با گروه اسمی) و هم در ساخت بخشی (همراه با حرف اضافه «از») ظاهر میشوند و عناصری چون «خیلی» و «بعضی» به این زیرگروه تعلق دارند.
The structure of noun phrase and interpretation of quantificational NPs in Japanese, Doctoral dissertation, Cornell University.