Abstract:
تحولات سریع و شتابندۀ دنیای امروز در سطوح مختلف منطقهای و بینالمللی، باعث شده تا کشورها به سوی همکاری و تعامل بیشتر حرکت کنند. این امر به نوبۀ خود، پیمانها و ائتلافهای جدیدی را رقم میزند یا ائتلافهای پیشین را تقویت یا حتی تضعیف میکند. سازمان قدرتهای اقتصادی در حال ظهور (بریکس) از جملۀ این ائتلافها و نهادهاست که فعالیت خود را از سال 2009م آغاز کرد و با هدف معماری جهانی تازه، به سرعت به یک نهاد مؤثر در عرصۀ بینالمللی تبدیل شد. این مقاله درصدد است تا در چارچوب رویکردی کیفی و با استفاده از روش استنادی- استدلالی به این پرسش پاسخ دهد که بریکس چه جایگاهی در نظام بینالمللی کنونی دارد و چه چشماندازی را میتوان برای آن متصور بود؟ یافتههای تحقیق حاکی از آن است که بریکس توانسته است در مدتی اندک، قطب اقتصادی جدیدی را در برابر غرب ایجاد کند و کمکم به موضوعات امنیتی و سیاست بینالملل نیز پابگذارد و در صورت رفع برخی آسیبها و چالشهای پیشروی، این نهاد خواهد توانست تا نقش ارزندهای در تغییر و اصلاح ساختار نظام بینالمللی کنونی داشته باشد.
Machine summary:
سازمان قدرت های اقتصادی در حال ظهور (بریکس ): اهداف ، توانمندیها و جایگاه آن در نظام بین المللی مهدی سنایی ١ دانشیار گروه مطالعات روسیه ، دانشگاه تهران 2 غلامرضا ابراهیم آبادی کارشناس ارشد علوم سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس تاریخ دریافت : ٩٢/٢/١٢ - تاریخ پذیرش : ٩٢/٤/١٣ چکیده تحولات سریع و شتابندة دنیای امروز در سطوح مختلف منطقه ای وبین المللی، باعث شده تا کشـورها بـه سـوی همکـاری و تعامل بیشتر حرکت کنند.
اساسا پذیرش کشوری همچون آفریقای جنوبی بـا جمعیـت ٥٠ میلیـونی (کـه برخـی کارشناسان از آن انتقاد کرده اند)، بیشتر به دلیل نقش و دیپلماسی فعال این کشـور و نفـوذ منطقه ایش در قارة آفریقا بوده است تا قدرت اقتصادی آن ؛ چرا که ایـن کشـور بـه عنـوان یکی از کشورهای مؤثر در قارة آفریقا از اعضای بنیان گذار اتحادیـۀ آفریقاسـت و سـازمان ملل ، اتحادیۀ کشورهای هم سود، سازمان تجارت جهانی، صندوق بین المللـی پـول ، گـروه ٧٧، جامعۀ توسعۀ اقتصادی جنوب آفریقا، گروه ٢٠، همچنین گروه ٨ به علاوه ٥ از جمله سازمان های بین المللی است که آفریقای جنوبی در آن ها عضویت دارد.
بریکس به درستی دریافته است که دو بال اصلی سـیطرة غـرب بـه رهبـری ایـالات متحدة امریکا بر اقتصاد و سیاست جهان ، دو موسسۀ مالی صـندوق بـین المللـی پـول و بانک جهانی است ؛ لذا، اصلاح نهادهای جاری بین المللی به دغدغۀ اصـلی قـدرت هـای در حال ظهور یا همان گروه بریکس تبدیل شده است ؛ البته ، بـریکس معتقـد اسـت کـه اصلاح این نهادها باید به گونه ای باشد که بتوانند منـافع سیسـتماتیک در حـال افـزایش بریکس را به صورتی مطلوب تر از گذشته تأمین کنند و خواسته هـا و دیـدگاه هـای ایـن گروه را برای نظم آیندة جهانی انعکاس دهند.