Abstract:
امروزه مدیریت و رهبری گروه آموزشی به دلیل پیچیدگی بیش از اندازه امور به فرایند کاملا حرفه ای تبدیل شده و زمان مدیریت غیر حرفه ای به سرآمده است. نقش اصلی رهبری آموزشی مستلزم داشتن توانایی های مدیریتی است تا از این طریق مدیر گروه آموزشی اعضای هیات علمی را حول فرهنگ سازمانی منسجم و یکپارچه گروهی گرد هم آورد و اهداف و دورنمای گروه را برای آنها ترسیم کند. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر ایفای نقشهای مدیران گروههای آموزشی از دیدگاه آنان بود. روش پژوهش پیمایشی و از نوع کاربردی بود. جامعه آماری مدیران گروه 10 دانشکده(برق، انسانی، دامپزشکی، علوم طبیعی، علوم تربیتی، ریاضی، فنی، فیزیک، ادبیات فارسی و زبانهای خارجی و کامپیوتر) در دانشگاه تبریز و در سال1391 بودند که 30 نفر از آنها به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه استاندارد بود که روایی آن به صورت محتوایی و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. از روش آماری رگرسیون چندمتغیره استفاده و کلیه آمارها و اطلاعات پژوهش از طریق نرم افزار Spss17 تحلیل شد. یافته های تحقیق از چهار مدل رگرسیونی نشان می دهد که برای ایفای نقش رهبری در گروه آموزشی، مهارتهای ارتباطی و انسانی و برای بقیه نقشها از قبیل نقش پژوهشگری، نقش مدیریتی و در نهایت، نقش کمک به پیشرفت اعضای هیئت علمی فقط داشتن انگیزه می تواند مدل را پیش بینی کند. دستاورد تحقیق حاضر با توجه به نقشهای مدیران گروه آموزشی در آیین نامه شورای عالی انقلاب فرهنگی در ایران، شناخت عامل انگیزه به عنوان تنهاترین عامل موثر در اجرای نقشهای مدیر گروهی است.
Today، he role of management styles in the effectiveness and enhancement of organizational performance is more evident than ever before، and complexity and expansion of higher education system has added to the importance of department chairs’ role in the universities. From a postmodern viewpoint، management in higher education represents a medium to bring about organizational changes. Meanwhile، department chairs as a branch of leadership، have a critical role in inspiring and offering a future prospect. Therefore، the main goal of the present study was to evaluate the factors affecting the performance of the department chairs from their own standpoint. This practical research adopts a survey methodology. The statistic population included department chairs from 10 Tabriz University Faculties (Electrical Engineering، Humanities، Veterinary، Natural Sciences، Education & Psychology، Mathematical Sciences، Engineering، Physics، Persian Literature and Foreign Languages، and Computer Science) in 2012، of which 30 were sampled randomly. The data was collected using a standard questionnaire; its validity was assessed using content analysis and its reliability by Cronbach''s alpha. Multivariate regression analysis was applied، and SPSS 17 was employed to analyze the entire statistics and data. The results from the four regression model indicated that to exercise leadership role in a department، communication and human skills and for other roles، including scholarship and management as well as helping faculty members to advance، simply motivation can predict the model. Given the duties outlined for a department chair under the regulations of the Iranian Supreme Council of the Cultural Revolution، the outcome of the present work is the recognition of motivation as the only factor influencing the performance of department chairs.
Machine summary:
نقش مديران گروههاي آموزشي در جهت دهي ، انگيزشدهي ، حل تعارضها و ايجاد صميميت ميان اعضاي هيئت علمي بسيار اساسي است و چون مديران از بين همين اعضاي هيئت علمي انتخاب ميشوند، از اين نظر «اعضاي هيئت علمي با ارزشترين منبع و مهم ترين سرمايه دانشگاه هستند» ,Sanipour &Shahbazi, Vaezi ;٢٠٠٤ ,Siadat &Mokhtaripour ) (٧١ .
نظامهاي مختلفي در آموزشعالي وجود دارد که شيوه انتخاب مدير گروه آموزشي در آنها متفاوت است (٢٠٠٤ ,Hosseini &Nasr, Alamatsaz, Fekri Ershad, Nili )،اما شباهتهاي بسيار زيادي نيز در اين ميان وجود دارد.
با وجود اين ، نقشهاي مدير گروه آموزشي که محققان آنها را تشخيص داده اند & Seagren, Alant, Creswell ;١٩٨١ ,Tucker) Wheeler,1993; Watson, 1986; Dressel, Johnson & Marcus, 1970; (١٩٩٤ ,Gemlech &Carroll ،به صورت تطبيقي در نظامهاي آموزشي متفاوت شباهتهاي زيادي دارد (٣٤٨ .
p ,٢٠٠٨ Masiello &Bikmoradi, Brommels, Shoghli, Sohrabi )، در تحقيق حاضر اين نکته بررسي شده است که مديران گروههاي آموزشي نقشهاي مدير گروهي را چگونه ارزيابي ميکنند؟ اساسا از ديدگاه مديران گروه چه عواملي موجب ميشود تا آنها نقشهاي خود را بهتر اجرا کنند؟ مباني نظري و پيشينه نقشهاي مدير گروه آموزشي: امروزه، مديريت و رهبري گروه آموزشي به دليل پيچيدگي بيش از اندازه امور به فرايند کاملا حرفه اي تبديل شده و زمان مديريت غيرحرفه اي به سرآمده است Gmelch) (٧ .
Personnel Administrator جملچ و ميسکين (٢٠٠٤) وظايف و کارکردهاي ارائه شده در پژوهشهاي محققان ديگر را گردآوري و نقشهاي مدير گروه را در چهار عنوان ارائه کردهاند که شامل نقش استادي و محققي ، نقش مديريتي ، نقش رهبري و نقش کمک به پيشرفت اعضاي هيئت علمي است ,Miskin &Gmelch ) (٢٠٠٤.
(
, 
, 
)
