Abstract:
شــاعران و نویــسندگان ایرانــی در همــة اعــصار بــه بیــان واقعیــت هــا و انتقــاد از حاکمــان وقــت و اوضــاع اجتمــاعی و سیاســی دوران خــود پرداختــه انــد. ایــن نــوع اشــعار بــه «شــعر اعتــراض» موســوم هــستند. بــه طــور کلــی مــضامین شــعر اعتــراض در دوره انقــلاب اســلامی را مــی تــوان بــه دو نــوع اعتــراضهــای جهــانی و اعتــراضهــای درون کــشوری تقــسیم کــرد. نــوع اول اعتراضها بیـشتر حـول مـسایلی چـون اعتـراض بـه سیاسـت هـای قـدرتهـای جهـانی مـی چرخـد، امـا بخــش مهــم مقالــه مربــوط بــه اعتــراض هــای درون کــشور اســت کــه مربــوط بــه بــی عــدالتی هــای موجــود در جامعــه اســت . مــضمون ایــن اعتراضــات نــوع دوم عبــارت اســت از؛ گلایــه از دگرگــونی ارزشهـا، دلتنگـی از تجمـل گرایـی ، خـرده بـر بـی دردی، مـذمت اهـل ریـا و فرصـت طلبـان، شــکوه از فریبکــاری و فراموشــی گذشــته ، ســرزنش شـاعران ســکوت کــرده و... کــه شــاعران آنهــا بــا زبــانی آمیختـه بـه طنـز سـعی مـی کننـد کـسانی را کـه از راه راسـت منحـرف شـدهانـد، بـه راه صـلاح بیاورنـد. در نهایت با بررسـی ایـن مـضامین بـه ایـن نتیجـه مـی رسـیم کـه هـدف شـعر اعتـراض، حفـظ ارزشهـای اسلامی ، اصلاح نمودن جامعه و مبارزه با انواع مختلف بی عدالتی است .
Machine summary:
بعــد از پیــروزی انقــلاب اســلامی ، اشــعار اعتراضــی رنــگ و بــوی دیگــری گرفتــه انــد و هــدف آنهــا نیــز دگرگــون شــده اســت ؛ در واقــع شــاعران انقلابـی در دوران جنـگ و حتـی بعـد از آن وظیفـه خـود مـی داننـد تـا در برابـر نـابرابری هـای اجتمـاعی و اقتــصادی زبـان بـه اعتــراض گـشایند و انحرافـات را بــه اقـشار مختلــف جامعـه گوشـزد نماینـد؛ ایـن تحقیـق ، سـعی دارد بـه بررسـی ایـن مـضامین در اشـعار دورة انقلاب اسلامی بپردازد.
(طهماسبی ، ١٣٨٢: ٨٨ ) عـلاوه بـر ایـن هـا بایـد گفـت کـه ارزش هـای اسـلامی حاصـل خـون شـهیدان اسـت و رعایـت احتـرام بـه خـون و خـانوادة شـهدا یکـی از اصـول ارزشـی جامعـه اسـت ؛ ولـی در ایــن دوره حتــی برخــی از خــانواده هــای شــهدا و جانبــازان کــه ارزش هــای انقــلاب را فرامــوش کــرده انــد نیــز، مــورد طعنــه و اعتــراض قــرار مــی گیرنــد و گــاهی شــاعر از این که رزمندة دیروز تغییر کرده، انتقاد می نماید، مثل : پیراهن تو بوی شهادت می داد ما را تن زخمی ات خجالت می داد امروز اتو کرده سخن می گویی شور نفست طعم ریاست مـــی داد (محمدی، ١٣٨٨: ١١٧) ٢-٣-٣- اعتراض به اوضاع نا به سامان اقتصادی مردم جامعه شـاید بـه یقیـق بتـوان گفـت کـه بیـشترین نـوع اشـعار اعتـراض، مربـوط بـه نابـسامانی اوضــاع اقتــصادی جامعــه و مــردم اســت ؛ بــه طــوری کــه از مجمــوع اشــعار جمــع آوری شــده، حــدود ٣٠٠ بیــت را شــامل مــی شــود.