Abstract:
اهل کتاب به پیروان یکی از ادیان آسمانی گفته میشود که یا خارج از سرزمینهای اسلامی به سر میبرند و یا براساس ضوابط مشخصی در جامعه اسلامی زندگی میکنند. با توجه به روابط گستردة فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مسلمانان با اهل کتاب در طول تاریخ و ادامة گریزناپذیر این روابط در دوران کنونی، کوشش برای به دست آوردن مبانی این روابط، اهمیت فراوانی دارد. گزارشهای تاریخی نشان دهندة تعامل گستردة معصومان علیه السلام با اهل کتاب هستند و با توجه به نقش الگویی ایشان، مسلمانان میتوانند روابط خود با اهل کتاب را بر سیره معصومان: استوار سازند. مقاله حاضر، پس از مروری کوتاه بر تعریف اهل کتاب، مبانی سیره معصومان علیه السلام را بر اساس متون دینی در چهار محور تقوا، کرامت ذاتی اهل کتاب، صلحطلبی، اجبار نکردن پذیرش اسلام و احترام به حقوق اهل کتاب بررسی میکند. مقاله نشان میدهد که روش تعامل پیامبر خدا (ص) و امامان شیعه (ع) با اهل کتاب خشن و دور از عقلانیت و یا دارای تساهل و تسامح بیحد و اندازه نبوده است. واژههای کلیدی:
Machine summary:
بـا توجـه بـه ایـن نکـات ، اهـل کتـاب ، این گونه تعریف میشود: اهل کتاب ، کسانی هستند که به یکی از کتب آسمانی جز قرآن باور داشته و با آمدن اسلام ، هم چنان بر کیش پیشین خویش پای فشرده و مسـلمان نشـده انـد.
در این کتـاب مقـدس ، با وجود نکوهش و سرزنش تند بسیاری از اهل کتاب به دلیل اقـدام آنهـا در کتمـان آیـات الهی، پیمان شکنی، گردن کشی، ستم و رباخواری ١٨ سخن از اقلیتی به میان آمده است کـه راسخ در علم ١٩ هستند، به خدا، قرآن و کتاب آسمانی خود ایمان دارند، در برابر خدا خاشـع هستند و آیات الهی را به بهای ناچیز نمیفروشند.
با توجه به این گونه روایت ها، بسیاری از فقهای شیعه مانند شیخ طوسـی،٣٠ سـیدمحمد 35 عاملی،٣١ فیض کاشانی،٣٢ حاج آقا رضا همدانی،٣٣ آخوند خراسانی،٣٤ و بسیاری دیگر بـه پاکی ذاتی اهل کتاب فتوا داده اند.
این تفاوت نهادن ، در دیگر آیه های قرآن پذیرفته شـده است ؛ زیرا چنان که پیش تر بیان شد، برخی آیه های قرآنی به روشنی بر وجـود گروهـی از اهل کتاب که معتقد به آیه های قرآن هستند، تصریح دارد و آنها را بـا دیگـر اهـل کتـاب ، یک سان نمیداند.
خداوند در یکی از آیه های قرآن میفرماید: 59 طعام اهل کتاب بر شما، و طعام شما نیز بر آنها حلال است .
مادر حضرت امام عصر ، نمونه برجسته ای در این زمینـه اسـت ١٠٤ اما آیا بدون تشرف این زنان به اسلام ، میتوان با آنها ازدواج کـرد؟ در یکـی از آیـه هـای قرآن ، به زناشویی با اهل کتاب اشاره شده است : امروز ...