Abstract:
در ماده ١١٢٣ قانون مدنی ایران ، برابری حقوقی زوجین در حق فسخ ناشی از عیوب غیرجنسیتی رعایت نشده است . این ماده مطابق با نظر اکثریت فقهای شیعه تدوین شده است . براساس این دیدگاه ، در صورت وجود عیوبی مثل برص ، جذام ، نابینایی در زوجه ، مرد میتواند نکاح را فسخ کند، ولی درصورت وجود این عیوب در زوج ، زن حق فسخ ندارد. علاوه بر اینکه ، دلیل قانع کننده ای برای این تبعیض وجود ندارد، این ایراد نیز وجود دارد که با توجه به پیشرفت علمی، اگر امراض مزبور قابل درمان باشد، نباید حق فسخ زوج باقی بماند و به دلیل اینکه در قانون مدنی، نصی وجود ندارد، در ابقای حق ، اختلاف نظر وجود دارد، مضافا اینکه در عصر کنونی، بیماریهایی وجود دارد که ، با وجود زیان بار بودن از موجبات فسخ نمیباشد. طبق نظر اقلیت فقهای شیعه و مذاهب اهل سنت ، تفاوتی بین زوجین در فسخ نکاح ناشی از عیوب یکسان وجود ندارد. در قانون احوال شخصیه کویت ، زوجین در فسخ نکاح ناشی از عیوب زیانبار و مانع از تمتع و کراهت آور، حق یکسان دارند. هدف از این پژوهش بررسی دلایل فقهی تبعیض قانون مدنی ، در برقراری حق فسخ نکاح برای زوجین در عیوب غیرجنسیتی میباشد. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی و توصیفی، مبانی فقهی و حقوقی مادة مذکور و قانون احوال شخصیه کویت به صورت تطبیقی بررسی شده است . نتیجه این بررسی نشان میدهد که به منظور رعایت عدالت و تساوی حقوقی زوجین ، اصلاح قانون مدنی در این زمینه ، براساس فتاوای معتبر اقلیت فقهای شیعه و مشابه ماده ١٣٩ قانون احوال شخصیه کویت ، مغایر با موازین شرعی نمیباشد.
Machine summary:
"«به عنوان مثـال بـه موجـب مـاده ٥٣ قـانون خـانواده الجزایـر، شماره ١١، مورخ ١٩٨٤، مقرر شده است که در صورت وجود عیوبی در زوج که مانع از تحقق هدف ازدواج است ، زوجه میتواند در خواست جدایی کند و در قانون احوال شخصـیه اردن و مغرب مقرر شده است که هرگاه زوجین ، مبتلا به بیماری زیان بار و یا مسری مثل سل ، جذام و برص و نظایر آن باشند، طرف دیگر، حق فسخ نکاح دارد.
«چگونه مـیتـوان پذیرفت که شریعت اسلامی و بخصوص مقررات فقه شیعه و قانون مدنی کـه تحقـق عقـد نکاح را جز با ایجاب و قبول و قصد و رضای زن و مرد و دو طرف عقد، نمیپذیرد، در مقـام انحلال از یکسو اختیار طلاق را در دست مرد قرار دهد و از سوی دیگر، امکان فسـخ را بـه نحو بهتر و بارزتری به او بدهد، به گونه ای که مثلا اگر مردی، پس از عقد، متوجه شود کـه همسرش ، دارای یکی از عیوب ، مثلا جذام یا نابینایی یا زمین گیری اسـت ، هـم بتوانـد او را طلاق دهد و هم قادر باشد نکاح را فسخ کند، ولی زنی کـه بـا شـوهر جـذامی یـا نابینـا یـا زمین گیر مواجه میشود، نه بتواند از حق طلاق استفاده کند و نه حق داشته باشد، به اسـتناد وجود این عیوب ، نکاح را فسخ نماید."