Abstract:
شناخت و تحلیل فضایی کاربری اراضی مناطق شهری و کاهش نابرابریهای ناشی از ناموزنی و قطبی شدن آنها در مناطق شهری زیربنای برنامهریزی است. این پژوهش به بررسی و تحلیل فضایی کاربریهای اوقات فراغت در مناطق 10 گانه شهرداری اصفهان پرداخته است. در این پژوهش کاربری اوقات فراغت شامل: کاربریهای فرهنگی، مذهبی، جهانگردی و پذیرایی، ورزشی، تفریحی، پارک و فضای سبز است. تغییر الگوی زندگی، احساس نیاز به اوقات فراغت در ساکنان شهرها را روز به روز افزایش داده است. اهداف این پژوهش، میزان برخورداری مناطق شهر اصفهان ازکاربری اوقات فراغت و مقایسة تطبیقی این کاربریهادر سالهای 1375 تا 1385 است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی بااستفاده از مدلهای توسعۀ اوقات فراغت (LDI) و ضریب تغییر پذیری ویلیامسون (CV) است. نتایج حاصل توسط مدل (LDI) مشخص میسازد که در سال 1375 منطقة 6 با امتیاز 74/0 رتبة اول، منطقة 8 با امتیازی در حدود 38/0 در رتبة دوم و منطقة 3 با امتیاز 23/0 در رتبة سوم قرار گرفتهاند و مناطق 1، 4 و 5 به ترتیب در پایینترین رتبه قرار دارند. بر مبنای محاسبات شاخص ترکیبی توسعة گردشگری در سال 1385، در میان مناطق شهر اصفهان، منطقة 3 با امتیاز 80/0 رتبة اول، منطقة 4 با امتیازی در حدود 73/0 در رتبة دوم و منطقة 6 با امتیاز 58/0 در رتبة سوم قرار گرفتهاند. و مناطق 10، 8 و 2 به ترتیب در پایینترین رتبه در سال 1385 قرار دارند. در نهایت توزیع کاربریهای اوقات فراغت شهر اصفهان در مناطق و طی زمان در حال تغییرات ناموزونی است.شناخت و تحلیل فضایی کاربری اراضی مناطق شهری و کاهش نابرابری هـای ناشـی از نـاموزنی و قطبی شدن آنها در مناطق شهری زیربنای برنامه ریزی است . این پژوهش به بررسـی و تحلیـل فضـایی کاربریهای اوقات فراغت در مناطق ١٠ گانه شهرداری اصفهان پرداخته است . در این پژوهش کـاربری اوقات فراغت شامل : کاربریهای فرهنگی ، مذهبی ، جهانگردی و پذیرایی ، ورزشـی ، تفریحـی ، پـارک و فضای سبز است . تغییر الگوی زندگی ، احساس نیاز به اوقات فراغت در ساکنان شهرهـا را روز بـه روز افزایش داده است . اهداف این پژوهش ، میزان برخورداری مناطق شهر اصفهان ازکاربری اوقات فراغـت و مقایسة تطبیقی این کاربریهادر سال های ١٣٧٥ تا ١٣٨٥ اسـت . روش پـژوهش ، توصـیفی - تحلیلـی بااستفاده از مدلهای توسعة اوقات فراغت (LDI) و ضریب تغییر پذیری ویلیامسون (CV) است . نتـایج حاصل توسط مدل (LDI) مشخص می سازد که در سال ١٣٧٥ منطقة ٦ با امتیاز ٠.٧٤ رتبـة اول، منطقـة ٨ با امتیازی در حدود ٠.٣٨ در رتبة دوم و منطقة ٣ با امتیاز ٠.٢٣ در رتبة سوم قرار گرفته اند و منـاطق ١، ٤ و ٥ به ترتیب در پایین ترین رتبه قرار دارند. بر مبنای محاسبات شاخص ترکیبی توسعة گردشگری در سال ١٣٨٥، در میان مناطق شهر اصفهان، منطقة ٣ با امتیاز ٠.٨٠ رتبة اول، منطقـة ٤ بـا امتیـازی در حدود ٠.٧٣ در رتبة دوم و منطقة ٦ با امتیاز ٠.٥٨ در رتبة سوم قرار گرفته انـد. و منـاطق ١٠، ٨ و ٢ بـه ترتیب در پایین ترین رتبه در سال ١٣٨٥ قرار دارند. در نهایت توزیع کاربری های اوقـات فراغـت شـهر اصفهان در مناطق و طی زمان در حال تغییرات ناموزونی است .
Machine summary:
"این پژوهش پیرامون شاخص های کاربری فرهنگی ، مذهبی ، جهانگردی و پـذیرایی ، ورزشی ، تفریحی و پارک وفضای سبز و با هدف تبیین سطح برخورداری هـر کـدام از مناطق دهگانة کلان شهر اصفهان از کاربریهای اوقات فراغت ، بـه منظـور دسـتیابی بـه عدالت فضایی و توسعة متعادل فرهنگی صورت گرفته است .
کاربری ورزشی شامل استادیومها، سالن هـای ورزشـی ، اسـتخرهای روبـاز و فضـاهای ورزشی گوناگون است و کاربری فضای سبز نیز به تمام پارکها، بوستانها، پارکهـای جنگلی و فضاهای سبز بازی بچه ها اطلاق می شود (زیاری، ١٣٨٨)، به منظور تجزیـه و تحلیل دادهها و اطلاعات جمع آوری شده و تبیـین چگـونگی سـطوح توسـعه یـافتگی شاخص های اوقات فراغت در مناطق دهگانة شـهر اصـفهان از روش شـاخص توسـعة انسانی (LDI)، تعدیل شده برحسب اوقـات فراغـت اسـتفاده شـده اسـت .
ساختار کـی ایـن مدلبـه شـرح زیـر اسـت (نومـایر 1 ، ٢٠٠١؛ فـرمن و شـهیدی، ١٣٧٢؛ زیاری، ١٣٨؛ ملکی ،١٣٩٠): اولـین مرحلـه در ایـن روش، انـدازة محرومیتـی اسـت کـه هـر منطقـة شـهری بـا در نظرگرفتن شاخص های اوقات فراغت به آن دچاراست : Max xij − Actual Value xij DS ij = Max xij − Min xij دومین مرحله در این روش، تعریف شاخص متوسط یا میانگین محرومـت j ام بـه عبارت دیگر، در این مرحله ، میانگین یا متوسط محرومیت اوقات فراغت برای هر کدام از مناطق شهر اصفهان به شرح زیر محاسبه می شود: n DS ij =1Ƹ S ij n 1=0 سومین مرحله در این روش، اندازهگیری توسعة اوقات فراغت یـا میـزان درجـه یـا سطوح توسعه را در مناطق شهری مشخص می کند کـه شـاخص یـاد شـده، عبـارت از میزان تفاوت عدد یک از متوسط محرومیت خواهد بود که معمولا بین حـداقل صـفر و حداکثر یک قرار می گیرد یعنی : LDI = (1-D ij) Neumayer جدول ٤."