Abstract:
حضانت نوعی ولایت و سلطنت برحفظ و نگهداری و تربیت کودک و مجنون است.زمانی که پدر و مادر کودک از هم جدا می شوند مساله حضانت و اولویت هر یک از آنها برای نگهداری و سرپرستی فرزند مطرح می شود.آرای فقها در مورد صلاحیت هر یک از پدر و مادر در سنین کودکی مختلف است، مشهور فقها بر آنند که مادر برای حضانت از فرزند تا دوسال و چنانچه دختر باشد تا هفت سال شایسته تر است. قانون مدنی هرچند در گذشته از نظر مشهور تبعیت می نمود ولی با تغییر آن امروزه حضانت از فرزند چه پسر باشد چه دختر تا سن هفت سالگی با مادر است. طبق کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان که در سال 1979 میلادی جهت دفاع از حقوق زنان تصویب گردید، هرگونه قانون،رویه ی عملی، فرهنگ و سنن رایج که به تساوی زن و مرد در تمامی زمینه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی لطمه وارد نماید، تبعیض محسوب می گردد. به نظر می رسد بند دوم ماده 5 این کنوانسیون از این حیث که مسؤولیت مشترک زنان و مردان را در امر تربیت و پرورش کودکان مطرح می سازد مغایرتی با حقوق ما از حیث حضانت نداشته باشد. در این مقال ضمن بررسی حضانت در حقوق ایران و فقه اسلامی و بررسی آن در کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان به این نتیجه رسیدیم که در حقوق ایران در صورت جدایی زوجین، زوجه تا 7 سالگی فرزندش، حق حضانت خواهد داشت.که، این مورد، با توجه به مفهوم بند دوم ماده 5 کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان نوعی تبعیض به حساب می آید.
Machine summary:
"ماده ی 1172 قانون مدنی که می گوید: «هیچ یک از ابوین حق ندارد در مدتی که حضانت طفل به عهده ی آنهاست از نگاهداری او امتناع کند، در صورت امتناع یکی از ابوین، حاکم شرع باید به تقاضای دیگری یا به تقاضای قیم یا یکی از اقربا و یا به تقاضای مدعی العموم، نگاهداری طفل را به یکی از ابوین که حضانت به عهده ی اوست الزام کند و در صورتی که الزام ممکن یا مؤثر نباشد حضانت را به خرج پدر و هرگاه پدر فوت شده باشد به خرج مادر تأمین کند»، بر جنبه ی تکلیف بودن حضانت، و ماده ی 1175 که مقرر می دارد« طفل را نمی توان از ابوین و یا از پدر یا مادری که حضانت با اوست گرفت مگر این که در صورت وجود علت قانونی»،بر جنبه ی حق بودن برای والدین طفل دلالت دارد (صفائی،امامی،1388، 347 ) .
تعیین زمان و مکان ملاقات و سایر جزئیات مربوطه به آنها در صورت اختلاف بین ابوین با محکمه است» طبق این ماده در صورتی که نکاح بین ابوین طفل منحل گردد و یا در اثر ناسازگاری بدون انحلال نکاح، ابوین در محل جداگانه زندگی می کنند طفل باید نزد کسی بماند که حضانت را به عهده دارد و طرف دیگر نمی تواند درخواست نماید که طفل در حضانت او قرار گیرد اگر چه پدر باشد،زیرا موجبی برای زوال اولویت وجود ندارد (یثربی ،1376 ، 192)."