Abstract:
خاورمیانه، منطقه مهمی است که امنیت و ثبات در آن، از سویی ارتباط مستقیم و تنگاتنگی با نظام جهانی داشته و از سوی دیگر، محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر مستقیم قرار میدهد؛ از این رو، بررسی تحولات اخیر در آن و نیز تأثیرات عوامل بیرونی بر آن، اهمیت و نقش بسزایی در بررسی محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران دارد. در مقاله حاضر سعی شده است تا با نگاهی به این تحولات- از فروپاشی شوروی تا انقلابهای عربی- فرصتهای به وجود آمده برای ارتقای محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران بررسی شود.
Machine summary:
"در این مقاله، به دنبال آن هستیم تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، به گوشهای از مهمترین این تحولات اشاره کرده و به آنها از منظر فرصتهایی که برای محیط امنیتی ایران به وجود آوردهاند، نگریسته شود و در نهایت چنین نتیجهگیری شده است که در صورت توجه به این فرصتها و اتخاذ رویکردهای درست و سیاستهای صحیح در قبال هر یک، میتوان به ارتقای امنیت جمهوری اسلامی ایران و بهبود موقعیت استراتژیک آن در منطقه، کمک کرد.
این تحولات، به لحاظ پیروی از شعارهای انقلاب اسلامی، بر محور حمایت از جنبشهای مردمی، مبارزه با نقش بیگانگان در منطقه و تحقق وحدت اسلامی، دارای اهمیت ویژهای است و برای جمهوری اسلامی، به عنوان کشور اسلامی و عنصر تأثیرگذار در منطقه، فرصتهای مناسبی را فراهم آورده که در صورت استفاده صحیح از آنها، میتواند علاوه بر افزایش امنیت خود، نفوذ خود را نیز گسترش داده و تعمیق بخشد.
هر یک از این حوادث، فرصتهایی را برای محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران، به وجود آورده است که عبارتند از: سقوط دولتها و رژیمهای مخالف ایران در محیط پیرامونی آن از جمله شوروی، طالبان و صدام؛ فرصتهای ملی و منطقهای به وجود آمده از طرح خاورمیانه بزرگ؛ تغییر در ساختارهای حکومتی منطقه از استبدادی به تقریبا مردمی و تقویت سطح منطقهای و داخلی محور مقاومت در منطقه."