Abstract:
کیفیت زندگی مفهومی چندوجهی، نسبی، متأثر از زمان و مکان و ارزشهای فردی و اجتماعی است که دارای ابعاد عینی و بیرونی، ذهنی و درونی میباشد. از این رو، معانی گوناگونی برای افراد و گروههای مختلف بر آن مترتب است. در این مقاله سعی شده است ضمن سنجش کیفیت زندگی مبتنی بر شاخصهای ذهنی، مهمترین عوامل مکانی- فضایی مؤثر بر کیفیت زندگی روستاهای ناحیه شناسایی و تحلیل شود. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است. محدوده جغرافیایی مورد مطالعه دهستان قرق شهرستان گرگان و جامعه آماری روستاییان 5 روستا از این دهستان و حجم نمونه 340 خانوار از روستاییان است که با استفاده از فرمول کوکران تعیین گردیدهاند. روش نمونهگیری طبقهای در انتخاب روستاهای نمونه بکار گرفته شد. برای جمعآوری اطلاعات از مطالعات کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه) استفاده شد. به منظور تحلیل دادهها از آزمون ANOVA استفاده شده است. نتایج نشان داد که کیفیت زندگی در ناحیه مورد مطالعه از نگاه روستاییان در ابعاد محیطی و کالبدی دارای شرایط مناسبتری بوده است. تفاوت فضایی در وضعیت روستا بر اساس شاخصهای ذهنی کیفیت زندگی متاثر از عوامل بعد فاصله روستاها از جاده اصلی، فاصله روستا تا شهر گرگان و تنوع قومیتی است.
Quality of life is multifaceted and relative concept. It is being affected by spatial and temporal variation as well as social – individual values. This bears different meaning for different groups. This study tries to measure quality of life based on subjective indices. It further identifies and analyses the major spatial factors responsible for life quality of the rural people. This study is based on descriptive-analytical approach. The study area is Ghorogh district located in Gorgan Province. The statistical societies are corresponding to rural settlers of ٥ villages. Sample size based on Cochran formula turned out to be ٣٤٠ rural households using stratified sampling technique. Data gathering demand application of documentary and more specifically questionnaire. Analysis of data requires ANOVA technique. This study suggests that the rural quality of life with regard environmental and physical aspect from rural settlers’ standpoint is suitable. The quality of life is well associated with distance from major roads, distance from Gorgan as well as ethnic diversity.
Machine summary:
"قرنجیک (١٣٨٩) در پایاننامه اش تحت عنوان سنجش کیفیت زندگی بر اساس شاخص های ذهنی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان بندر ترکمن )، به این نتیجه رسیده است که ، بالاترین میزان رضایت از زندگی در قلمروهای کیفیت تعامل و همبستگی اجتماعی و کیفیت امنیت بوده و کمترین میزان آن نیز در قلمروهای اشتغال، درآمد و گذران اوقات فراغت مشاهده شدهاست .
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل شماره (٢): سطح بندی روستاهای مورد مطالعه بر اساس کیفیت زندگی ١-٤) تحلیل تأثیر عوامل مکانی- فضایی بر تفاوتهای فضایی کیفیت زندگی از بین مجموعه عوامل مکانی- فضایی موثر بر تفاوتهای فضایی کیفیت زندگی، در چارچوب رویکرد نظری به مساله و شرایط اجتماعی- اقتصادی و کالبدی محدوده مورد مطالعه ، سه عامل فاصله روستا تا جاده اصلی، فاصله روستا تا شهر و تنوع قومی- فرهنگی روستاها در نظر گرفته شد: ١-١-٤) فاصله از جادهی اصلی شبکه راه در شهرستان گرگان، دارای عملکردهای محلی، ناحیه ای و فراناحیه ای است .
جدول شماره (٦): تحلیل واریانس تفاوت ابعاد کیفیت زندگی میان روستاها با فاصله از شهر (به تصویر صفحه مراجعه شود) براساس تحلیل مبتنی بر آزمون توکی روستاهای ناحیه مورد مطالعه دارای تفاوت با یکدیگر در سطح کیفیت زندگی متاثر از عامل فاصله و تعامل با شهر گرگان هستند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل شماره (٥): سطح بندی روستاهای نمونه بر اساس ابعاد کیفیت زندگی و تنوع قومیتی ٥) نتیجه گیری کیفیت زندگی به عنوان یکی از مولفه های ارزیابی وضعیت برخورداری از آسایش و آرامش جوامع و به ویژه جوامع روستایی مبتنی بر ادبیات موجود و رویکرد نظری حاکم بر تحقیق در ناحیه قرق از شرایط خاص برخوردار است ."