Abstract:
همواره مردم مختلف در گوشه و کنار دنیا سعی کرده اند لباس سـنتی خـود را حفـظ کنند. بی شک این وظیفه دربارة ما ایرانیان نیز صدق می کند که به سنت های پـسندیدة پوشش در قطب های مهم کشورمان برگردیم . یکی از ایـن قطـب هـا خراسـان جنـوبی است که مهم ترین قطـب شـرق کـشور بـه شـمار مـی رود. در طراحـی پوشـش ملـی ، ضرورت ، «حفظ هویت ایرانی » است . در مقالة حاضر به بررسـی نقـش و فـرم ، طـرح پارچه و شکل لباس در پوشاک سنتی مردمان خراسان جنوبی پرداخته شده است . در این بررسی خصوصیات اقلیمی ، آداب و رسوم و باورهای مردم در این ناحیـه حـائز اهمیت است و پس از آن ضرورت انجام پژوهش حاضر به «کاربردی شدن سنت های پوشاک و لباس محلی در شرایط کنونی و تهاجم فرهنگی » اختصاص دارد. از اهـداف مقاله ، ترویج الگوهای مناسب برای حجاب به واسطة شناخت عناصر سـنتی پوشـاک مردم خراسـان جنـوبی و انجـام پژوهـشی علمـی و کـاربردی در خـصوص توسـعه فرهنگ بهره برداری نو از پوشاک سـنتی و محلـی و طراحـی لبـاس ملـی مناسـب بـا جنسیت ، سن و مناسب با فرهنگ و هویت ایرانی و ارزش های دینی است . روش انجـام تحقیـق توصـیفی ـ تحلیلـی اسـت . گـردآوری اطلاعـات بـه شـیوة کتابخانه ای ، عکاسی از مـوزه مـردم شناسـی شهرسـتان بیرجنـد و منـابع مـرتبط بـا پوشاک از میراث فرهنگی شهرستان بیرجند است . بخشی از تحقیق ، میدانی بوده و از طریق بررسی پوشاک روستایی استان خراسان جنوبی و سفر به مناطق روسـتایی و عکاسی و مصاحبه انجام شده است .
Machine summary:
"تصویر شمارة ٢: لباس اصیل در خراسان جنوبی (منبع : متین ، ١٣٨٣: ٢٨٩) تصویر شمارة ٣: مانتوی زنانه طراحی شده براساس لباس اصیل خراسان جنوبی مانتو شمارة ٢ با الهام از پیراهن هایی با بالاتنه کوتاه و دامن های پرچین بلنـد کـه روی آنهـا جلیقـه ای پوشیده می شده و در ادوار گذشته در خراسان جنوبی رواج بسیار داشته است ، مـانتویی طراحی شد؛ جلیقة رویی لباس همراه با آستین به عنوان بالاتنة مانتو در نظر گرفته شـده و دامن های پرچین و بلند آن زمان ، با چین آماده سازی شده اسـت .
تصویر شمارة ٤ انتخاب پارچه ، رنگ و تزیین های مربوط به طرح مانتو تصویر شمارة ٥ طراحی تکمیلی با ابداع، مانتوی آماده دوخت دیگر مانتوهای طراحی شده نیز با توجه به سنت های طراحی و دوخت در پوشـاک خراسان جنوبی ، از انواع پیراهن های کوتاه و جلیقـه هـای متنـوع (جـدول شـمارة ٢) و پیراهن های بلند، جلیقه های بلند و یا سارافون مانند، پارچـه هـای طـرح سـنتی البتـه بـا رعایت اصول زیبایی شناسی مد امروز، رنگ های مکمل و در عین حال جذاب ، طراحـی ساده ، مناسب و پوشیده مطابق با فرهنگ ایرانی ـ اسلامی ، طراحـی ، اصـلاح و تکمیـل شده است (جدول شمارة ٢).
جنس لباس های خراسان جنوبی معمولا از پارچه های نخ ساده و گلدار است کـه متناسب با آب و هوای این منطقه اسـت و تـزیین هـایی مثـل سـکه دوزی ، یـراق دوزی ، آینه کاری و غیره روی پارچه هایی با نقش و نگارهای زیبا و رنگ هـایی شـاد جلـوه گـر می شود و پوششی راحت و مناسب برای خانم ها به همراه می آورد."