Abstract:
بررسی تاریخچه و سیر تطور بحث وجود ذهنی ، موجب روشن شدن مسائل آن از میـان رد و اثبـات هـای حکیمـان خواهد شد و این امر باعث مشخص شدن جایگاه امروز ما در این مبحث و بالتبع مقدمه حرکت در راستای پاسـخ بـه مسائل آن خواهد بو د. بررسی دگرگونی نظریه های وجود ذهنی نـشان مـی دهـد کـه رخنـه هـای حاصـل از ادراک معدومات و تبیین ناپذیری جهل و کذب و خطا، نظریه اضافه را با مشکل روبه رو کرده است . از سـویی واقـع گرایـی معرفت شناختی ، اصالت وجود، گزاره هـای الهیـاتی و اصـول فلـسفی دیگـر از مواضـعی اسـت کـه ت عهـد بـه آن ، نظریه پردازی درباره وجود ذهنی را ـ چه در بعد هستی شناختی و چه در بعد معرفت شـناختی ـ بـا صـعوبت همـراه نموده است .
Machine summary:
"عده ای این انتساب را از تعریف متکلمـان از علـم و ادراک نتیجـه مـی گیرنـد؛ یعنـی می گویند چون از نظر متکلمان علم عبارت است از صرف اضافه بین عالم و معلوم ؛ پـس متکلمـان وجود ذهنی را قبول ندارند اما برخی دیگر از نظریه حال متکلمـان ، انکـار وجـود ذهنـی را نتیجـه گرفته اند؛ یعنی می گویند متکلمان از این رو به شی ء بودن برخی معدومات معتقد شده اند که وجود ذهنی را باور ندارند.
ایشان یکی از استدلال های نقـل شـده از ابـن سـینا را در منطـق حکمـه " الاشـراق و نیـز کتـاب المقاومات بازسازی کرده و اینگونه بر وجود ذهنی استدلال می کند: در موردی که ادراک حـصول ی است از شی ء غایب ، اگر قبل و بعد از علم به آن شی ء، اثری در انسان حاصل نشده باشد، باید حالت قبل و بعد از علم مساوی باشد و حال آنکه بنا به فرض این دو حال یکسان نبـوده و بعـد از علـم ، از معلومی که در خارج موجود است ، اثری در انسان به وجود آمده اسـت ، ایـن اثـر نـاگزیر مطـابق و همانند با صورت خارجی است ؛ زیرا در غیر ایـن صـورت شـی ء خـارجی آنچنـان کـه هـست در معرض آگاهی و علم قرار نگرفته است ."