Abstract:
تحولات عرصه بین الملل ، امروزه پیوند میـان سیاسـت خـارجی و اقتصـاد را امری اجتناب ناپذیر ساخته است ؛ به طوریکه داشتن اقتصادی پویا و جهانی بدون اعمال سیاست خارجی فعال ، تعاملی و اثرگذار، امری محال اسـت . در این میان ، بحث انرژی به عنوان یکی از مهم ترین مولفه های اقتصـاد جهـانی، دارای جایگاه خاصی است ، به ویژه برای ایران که ضـمن داشـتن سـابقه پـر فراز و نشیب در رابطه نفت و سیاست ، یکی از تولیدکنندگان اصـلی نفـت و گاز جهان نیز به شمار میرود. ازاین رو، این نوشتار ضمن بررسی رویکردهای مختلف در عرصه انـرژی (شـامل دیـدگاههـای ابـزاری، مصـرفی، امنیتـی و توسعه ای) و مطالعه جایگاه نفت در حوزة سیاست خارجی ، به برخـی نکـات کلیدی در پیوند نفت و سیاست خارجی میپردازد و بر نقش تعیـین کننـدة دستگاه سیاست خارجی کشور در حفظ ظرفیـت هـای انـرژی بـرای بهبـود شرایط اقتصادی ایران از طریق تقویت تعاملات بین المللی تاکید می کند.
Machine summary:
"جایگاه نفت در سیاست خارجی توسعه گرا اهمیت رابطۀ میان «نفت و سیاست خارجی » زمانی بیشتر میشود کـه توجـه داشـته باشیم اولا نفت یکی از مهم ترین عوامل تعامـل و اتصـال عینـی جمهـوری اسـلامی ایران با جهان است و ثانیا ایران با تصویب و ابلاغ سند چشـم انـداز بیسـت سـاله در صدد حرکت در مسیر توسعه ای برونگرا و مبتنی بر تعامل سازنده با نظام بین الملـل است و در این راستا نفت ایران بالقوه این ظرفیت را دارد که به مثابۀ موتـور توسـعۀ ملی و محور تعامل سازنده با جهان ، نقش و مسئولیت خود در تحقـق اهـداف سـند چشم انداز را ایفا کند.
چالش های اخیر در شرایط فعلی و با توجه به مشکلاتی که برای جمهوری اسـلامی ایـران در زمینـۀ مسئله هسته ای بـروز کـرده اسـت ، دسـتگاه سیاسـت خـارجی دارای نقـش مهـم و تعیین کننده ای در رابطه با سه موضوع محوری زیر برای حفـظ ظرفیـت هـای انـرژی برای بهبود شرایط اقتصادی ایران است : / الف ـ تلاش برای کاهش اثرات تحریم های نفتی بر صنعت نفت ایران بـه طـور 34 خاص و بر اقتصاد ایران به طور عام از طریق افزایش تعـاملات اقتصـادی چندجانبـه با کشورهای مختلف ؛ ب ـ تلاش برای جذب سرمایه گذاری های خارجی جدید در حـوزة انـرژی از طریق پیگیری یک دیپلماسی فعال و سازنده ؛ ج ـ تلاش بـرای افـزایش پیونـدها و همکـاری هـای نفتـی و گـازی ایـران بـا کشورهای مختلف ازجمله تقویت جایگاه ایران در اوپک گازی و انعقاد قراردادهای جدید گازی ."