Abstract:
مقدمه: خطا در اخذ شرح حال پزشکی اهمیت فراوانی در کیفیت خدمات بالینی مراکز فوریتهای پزشکی دارد. با شناسایی علت ریشهای ایجاد خطا میتوان اخذ شرح حال را بهبود بخشید. هدف این مطالعه تحلیل علل خطای اخذ شرح حال پزشکی از بیمار در مراکز اورژانس پیش بیمارستانی کردکوی بود. روش پژوهش: این مطالعه توصیفی، ترکیب کمیکیفی بود که در سال 1393 به روش تحلیل حالات و اثرات خطا انجام شد. جامعه پژوهش 19 نفر از کارکنان مراکز فوریتهای پزشکی اورژانس کردکوی بود که به روش نمونه گیری در دسترس وارد مطالعه شدند. ابزار مطالعه پرسشنامه تعیین اولویت خطا و کار برگ (Failure Mode and Effect Analysis) FMEA بود. اطلاعات پژوهش به شیوه مصاحبه گروهی و تشکیل جلسات تیم FMEA به فاصلهی زمانی هر 14 روز گردآوری شد. تجزیه و تحلیل آمار با استفاده از آمار توصیفی میانگین و درصد و تعیین عدد اولویت ریسک خط RPN (Risk Priority Number) بود که با پذیرش خطا در سطح بالای 125 اولویتبندی و پیشنهاد راه کار انجام شد. قابلیت اطمینان مطالعه 87.5 درصد بود. یافتهها : علل خطا در اخذ شرح حال از بیمار در 8 علت شامل فقدان دانش کافی، کمبود توانایی در ساختاربندی شرح حال، عدم توجه، ضعف ارتباط با بیمار، فقدان انگیزه، کمبود امکانات معاینه و زمان کافی، نامناسب بودن محیط دستهبندی شد. پس از احتساب اعداد اولویت ریسک تعداد 5 علت با ریسک بالای 125 شامل فقدان انگیزه (294 =RPN)، عدم توجه (280 =RPN)، کمبود توانایی در ساختاربندی (252 =RPN)، فقدان دانش کافی (242 =RPN)، کمبود زمان (140=RPN) شناسایی شد. علت ریشهای ایجاد خطا بر حسب فراوانی مربوط به خطاهای انسانی (6 خطا)، سازمانی (5 خطا) و تجهیزات (3 خطا) بود. بیشترین علت ایجاد خطا در سه حوزه فوق مربوط به فقدان انگیزه (294 =RPN) بود. نتیجهگیری: علل مختلفی در اخذ شرح حال پزشکی با کیفیت پایین نقش دارد که خطا انسانی مهمترین علت آن بود. تامین آموزش، برنامهریزی مدون و توسعه و ارتقا وضعیت کارکنان میتواند ضمن افزایش انگیزه فعالیت، در بهبود اخذ شرح حال و ارائه سایر خدمات بالینی موثر باشد.
Machine summary:
بدین منظور از طریق اولویت بخشیهای مختلف ارائه شده در پرسشنامهها، ارزیابی و اخذ شرح حال از بیمار به عنوان با ریسک بالا ایجاد خطا تعیین گردید و در طی دو جلسه تیم FMEA با استفاده از مشورت به صورت روش مصاحبه گروهی و رایگیری با هدف شناسایی علل خطا در اخذ شرح حال نمودار اخذ شرح حال از بیمار در فوریتهای پزشکی اورژانس 115 ترسیم و مورد تأیید تیمFMEA قرار گرفت و نسخه نهایی نمودار در قالبFlow Diagram ترسیم شد.
سه جلسه پایانی تیم FMEA مربوط به ارائه پیشنهاد برای خطاهای با 125RPN≥ و بررسی تأثیرات این پیشنهادات جهت کاهش خطاهای موجود در اخذ شرح حال پزشکی از بیمار بر اساس علل ریشهای ایجاد آنها بود.
علل خطا در اخذ شرح حال از بیمار با کیفیت پایین بر اساس نظر تیم FMEA با استفاده از مشورت به صورت روش مصاحبه گروهی و رایگیری در 8 علت به همراه تأثیرات آن دستهبندی شد که شامل فقدان دانش کافی، کمبود توانایی در ساختاربندی شرح حال، عدم توجه لازم در گرفتن شرح حال کامل، ضعف در ایجاد ارتباط مناسب با بیمار، فقدان انگیزه لازم، کمبود امکانات بررسی و معاینه، کمبود زمان کافی، نامناسب بودن محیط بالینی بود.
بحث و نتیجهگیری نتایج این مطالعه نشان داد اخذ شرح حال پزشکی از بیمار به عنوان یک با بیشترین ریسک ایجاد خطا در رویههای مختلف مورد استفاده مراکز فوریتهای پزشکی اورژانس 115 بود.