Abstract:
این مقاله باهدف شناسایی و معرفی مکانها، جاذبه ها و توانهای طبیعی جهت جذب اکوتوریست درحوضه شفارود شهرستان رضوانشهر غرب استان گیلان بمنظور اشتغال زایی و توسعه این ناحیه با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی به استناد نقشه های توپوگرافی 1:50000زمین شناسی 1:250000 و1:100000 و عکسهای هوایی و تصاویرماهواره ای انجام شده است. یکی از اشکال گردشگری که در قرن 21 بسیاررونق گرفته طبیعت گردی (اکوتوریسم) است. به لحاظ وجود چشم اندازهای زیبای طبیعی (کوههای البرز و تالش_ جنگلهای انبوه_ دریای خزر _ تالاب انزلی و...) حدود 65 % از گردشگران در سطوح ملی و ناحیه ای که به گیلان سفر می کنند اکوتوریست می باشد (عسگری 1385). این حوضه 36 هزار هکتار وسعت دارد. حوضه ای است کوهستانی با ارتفاع متوسط 1500 متردارای اقلیم سرد تا نیمه سرد ومرطوب و بارندگی سالانه 1400 میلی متر می باشد. نتایج مطالعات نشان داد: به سبب سازوکار عوامل و فرایندهای درونی و بیرونی چشم اندازهای زیبایی نظیر: پرتگاه های صخرهای (اطراف گنزخوار، خیل گاه، ...) چشمه های فراوان( ارده – زندانه و...) دره های عمیق پوشیده از جنگل( اطراف برزکوه، اطراف صادره سر،...) آبشارهای کوهستانی در مسیر رودخانه های (میانرود، پارگام، خجه دره، ...) دامنه های مقعر و محدب پوشیده از جنگل و مرتع ( شفارود، برن، دشت دامن، ...) کوههای مرتفع و نسبتا مرتفع (2700-1000 متر ) و مناطق ییلاقی( ارده، وسکه، دشت دامن، زندانه، برن ، ... ) جنگلهای انبوه با گونه های نادر(راشستانهای لمیر) گیاهی و چشم اندازهای زیبا ییلاقی(روشن ده، الماس، ارده، زندانه، دشت دامن) تابستانهای معتدل و زمستانهای پر برف و درمجموع مناظروچشم اندازهای جالب دلپذیر و جاذبی برای گردشگران بویژه توریستهای طبیعت گرد ایرانی فراهم آورده است. درکنار توانهای بالقوه طبیعی فوق، قرارگیری اراضی این حوضه در مسیر جاده سنتو (فومن- میانه) وسد درحال احداث شفارود (برروی رودخانه اصلی حوضه) و عبورمحور ارتباطی انزلی- آستارا ازپایاب آن، بعنوان عوامل انسان ساخت می تواند توانهای طبیعی محدود مورد مطالعه را برای جذب گردشگر دو چندان کند.این مقاله باهدف شناسایی و معرفی مکانها، جاذبه ها و توانهای طبیعی جهت جذب اکوتوریست درحوضـه شـفارود شهرستان رضوانشهر غرب استان گیلان بمنظور اشتغال زایی و توسعه این ناحیه با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی به استناد نقشه های توپوگرافی ١:٥٠٠٠٠زمین شناسی ١:٢٥٠٠٠٠ و١:١٠٠٠٠٠ و عکسهای هوایی و تصاویرماهواره ای انجام شده است . یکی از اشکال گردشگری که در قـرن ٢١ بـسیاررونق گرفتـه طبیعت گردی (اکوتوریسم ) است . به لحاظ وجود چشم اندازهای زیبای طبیعی (کوههـای البـرز و تـالش _ جنگلهـای انبوه _ دریای خزر _ تالاب انزلی و...) حدود ٦٥ % از گردشگران در سطوح ملی و ناحیه ای که به گیلان سفر می کننـد اکوتوریست می باشد (عسگری ١٣٨٥). این حوضه ٣٦ هزار هکتار وسعت دارد. حوضه ای است کوهستانی بـا ارتفـاع متوسط ١٥٠٠ متردارای اقلیم سرد تا نیمه سرد ومرطوب و بارندگی سالانه ١٤٠٠ میلی متر می باشد. نتایج مطالعات نشان داد: به سبب سازوکار عوامل و فرایندهای درونـی و بیرونـی چـشم انـدازهای زیبـایی نظیـر: پرتگاه های صخرهای (اطراف گنزخوار، خیل گاه ، ...) چشمه های فراوان ( ارده – زندانه و...) دره های عمیق پوشیده از جنگل ( اطراف برزکوه ، اطراف صادره سر،...) آبشارهای کوهستانی در مسیر رودخانه های (میانرود، پارگـام ، خجـه دره ، ...) دامنه های مقعر و محدب پوشیده از جنگل و مرتع ( شفارود، برن ، دشت دامن ، ...) کوههای مرتفـع و نـسبتا مرتفـع (٢٧٠٠-١٠٠٠ متر ) و مناطق ییلاقی ( ارده ، وسکه ، دشـت دامـن ، زندانـه ، بـرن ، ... ) جنگلهـای انبـوه بـا گونـه هـای نادر(راشستانهای لمیر) گیاهی و چشم اندازهای زیبا ییلاقی (روشن ده ، الماس ، ارده ، زندانـه ، دشـت دامـن ) تابـستانهای معتدل و زمستانهای پر برف و درمجموع مناظروچشم اندازهای جالب دلپذیر و جاذبی برای گردشگران بویژه توریستهای طبیعت گرد ایرانی فراهم آورده است . درکنار توانهای بالقوه طبیعی فوق ، قرارگیری اراضی این حوضه در مسیر جاده سنتو (فـومن - میانـه ) وسـد درحـال احداث شفارود (برروی رودخانه اصلی حوضه ) و عبورمحور ارتباطی انزلی - آستارا ازپایاب آن ، بعنوان عوامـل انـسان ساخت می تواند توانهای طبیعی محدود مورد مطالعه را برای جذب گردشگر دو چندان کند.
Machine summary:
"در این میان مناطق شمالی کشور بخصوص حوضه های رودخانه ای غرب استان گـیلان از تنـوع طبیعـی بـالایی نسبت به دیگرمناطق ایران برخورداراند، ساحل (گیسوم )، کوهستان (ارتفاعـات تـالش )، حوضـه هـای رودخانـه ای ( کرگانرود، ناورود، شفارود) تماما جلوه های طبیعی و مورفولوژیکی و جزء لاینفک گستره اکوتوریسم در گیلان به حساب می آیند و در این ویژگی می توانند به عنوان محل و مامن مناسبی جهت پذیرایی از مسافرین طبیعت گرایـی باشد، که در فصول مختلف سال و به مناسبتهای گوناگون از این منطقه عبور می کنند.
بدین سبب حوضه مورد مطالعه به لحاظ شرایط ویژه طبیعی از قبیل : منابع آب فراوان ، پوشش جنگلی انبوه ، مراتع سرسبز، آب و هوای مطبوع و مورفولوژی منحصر به فرد همچنـین بـه واسطه وجود زیر ساختها و قرارگیری این حوضه در کریدور ارتباطی (سنتو) فومن - میانه و نیز اجرای پروژه ملی - منطقه ای احداث سد مخزنی شفارود و نزدیکی به جاده انزلی - آستارا (شکل شماره ١)می توانـد بـا برنامـه ریـزی صحیح و تامین بودجه و توجه مدیران رده بالای استانی و کشوری به این امر برای توسـعه و گـسترش اکوتوریـسم بعنوان یک حوضه شاخص برای دیگر حوضه های غرب استان گیلان به حساب آید (شهماری ، ١٣٨٥).
(شکل شماره ٣) شکل شماره ٣: نقشه پیشنهادی مکانها و محدوده های جاذب اکوتوریست حوضه شفارود نتیجه مطالعات نشان داد، گر چه بسیاری از اراضی سطح حوضه که در متن مقاله از آنها نامبرده شده بـرای تـردد گردشگران دوستدار طبیعت (اکوتوریست ها)مکان های جالب و جاذبی می باشند، اما دهـستان ارده واقـع درشـمال نزدیک به شمال غرب حوضه علاوه بر جاذبـه هـای طبیعـی مطـرح شـده بـه سـبب برخـورداری از امکانـات زیـر مناسب ترین مکان برای جذب اکوتوریست می باشد."
(
, 
, 
)
