Abstract:
وقوع انقلاب اسلامی ایران، آثار عمیق، گسترده و متفاوتی بر نظریه‌پردازان غربی گذاشت و در عصری که حضور دین در جامعه پایان یافته تلقی می‌شد، چالش‌های فراوانی را برای دنیای غرب ایجاد کرد و در پی آن، موجی از نظریه‌پردازان غرب توجه خود را به انقلاب ایران معطوف ساختند. از آنجا که مذهبی بودن انقلاب اسلامی، یکی از ویژگی‌های آن به‌شمار می‌رود، و با توجه به پیروی اکثریت مردم ایران از مذهب تشیع، برخی از نظریه‌پردازان انقلاب اسلامی، این پدیده را با چنین دیدگاهی مطالعه کرده‌اند. مستشرقان پس از یک غفلت طولانی، به نقش و اهمیت مکتب تشیع و کارایی آن در رویدادهای سیاسی و اجتماعی در ایران پی بردند و اعتراف کردند که چه پتانسیلی در مذهب تشیع و اعتقادات شیعیان نهفته است. اندیشمندان غربی در مورد انقلاب ایران، نقش مذهب را بسیار چشمگیر می‌دانند که توانسته است گروه‌های غیرمذهبی یا شبه‌مذهبی را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد. مکتب تشیع با معارف عمیقی چون اعتقاد به مهدویت، وجود روحانیون و مراجع و رهبری دینی، عاشورا، شهادت، وحدت و اتحاد توانسته است بزرگ‌ترین انقلاب قرن را رقم بزند که درک این انقلاب برای بسیاری از اندیشمندان دشوار است.
Machine summary:
"نقش مکتب تشیع در پیروزی انقلاب ایران از دیدگاه مستشرقان حسن تلاشان/ استادیار مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی حسن احمدی/ کارشناس ارشد علوم سیاسی محمد دهقانی/ کارشناس ارشد تاریخ تشیع چکیده وقوع انقلاب اسلامی ایران، آثار عمیق، گسترده و متفاوتی بر نظریه‌پردازان غربی گذاشت و در عصری که حضور دین در جامعه پایان یافته تلقی می‌شد، چالش‌های فراوانی را برای دنیای غرب ایجاد کرد و در پی آن، موجی از نظریه‌پردازان غرب توجه خود را به انقلاب ایران معطوف ساختند.
(الگار، ]بی‌تا[، ص45) اسکاچپول نیز با توجه به مذهبی بودن انقلاب اسلامی ایران، به نقش اسلام شیعی در پیروزی انقلاب اسلامی اشاره می‌کند و تمایلات شیعی را در انقلاب ایران، از جمله عوامل قاطع و انکارناپذیر برمی‌شمارد و می‌نویسد: اقتدار مشروع در اجتماع شیعه، از دیرباز بین رهبران سیاسی و مذهبی تقسیم شده است؛ به گونه‌ای که هیچ‌کدام از این رهبران نمی‌توانند به‌طور صریحی مدعی نمایندگی کامل ارادة امام غایب، یعنی رهبر عالی‌مقامی که از قرن نهم وارد دورة غیبت شده، باشند.
(شجاعیان، 1382، ص199) دیگارد بر این اعتقاد است که در آستانة انقلاب اسلامی، یک شکاف عمیق، جامعة ایران را به دو بخش تقسیم کرد: در یک سو طبقة حاکم و وابستگان غرب‌زده، و در سوی دیگر اکثریت قاطع مردم مسلمان قرار داشتند که پیرو فرهنگ اسلامی بودند و آیت‌الله خمینی رهبری آنها را برعهده داشت."
(
, 
, 
)
