Abstract:
حمد وسپاس خدای تعالی را که قرآن، کتاب خود را با بیان ﴿انا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون﴾ از تحریف وتبدیل حفظ نمود ودرود بیکران خدا بر پیامبر اعظم که وی را نذیر ورحمت وسراج منیر وهادی جهانیان قرار داد. مسلمانان و دانشمندان علوم اسلامی از صدر اسلام، به حفظ قرآن در صدور و محافظت برآن در سطور همت گماردند وعلما در هر عصر و زمانه ، برای کشف معانی آن و پرده برداشتن از رمز و رازهای آن و شناخت آن معانی بلند، بدان روی آوردند، بعضی به تفسیر آیات واحکام واسباب نزول پرداختند وبعضی به تجوید و قرائات وبعضی به بلاغت قرآن واعجاز بلاغی آن روی آوردند وهمانگونه که بعضی برای دریافت عبرتها ، به قصص و امثال قرآن توجه نمودند، برخی نیز برای فهم لطائف واشارات به اعراب قرآن وبیان مشکلات اعرابی یا صرفی ونحوی آن همت گماردند.در این مقاله اشاره ای کوتاه به اعراب در لغت و اصطلاح ونیز بررسی کتب اعراب القرآن و نیز ارایه شیوه نو اعراب القرآن در کتاب المستعان فی اعراب القرآن پرداخته شده است.
Machine summary:
"درنیمه دوم قرن دوم به تدریج باتحولی در اعراب قرآن مواجه می شویم، دانشمندانی همچون عبد الله بن ابی اسحاق، ابو عمرو بن علاء، عیسی بن عمر ثقفی، یونس بن حبیب، و خلیل بن احمد به تحلیل وتبیین نقش های کلمات در آیات قرآن پرداختند و بر جسته ترین دانشمندان این دست و این دوره سیبویه است؛ وی در اثر یگانهاش: الکتاب که نخستین کتاب در نحو عربی است در ضمن تدوین قواعد نحو، به تبیین وتحلیل نقش نحوی کلمات قرآن پرداخته است.
(المستعان فی إعراب القرآن در این اثر که ویژه پژوهشگران علوم قرآنی و طلاب علوم دینی به ویژه طلاب جامعة الزهراء (س)ومطابق با سر فصل دانشجویان گروه های عربی و الهیات وعلوم قرآنی تدوین گشته، تلاش شده است؛ اعراب کلمات با توجه به معانی الفاظ وعبارات صورت گیرد؛ وبا تکیه بر وجوه شایع و رایج در میان فصیحان عرب و قواعد دستوری از وجوه شاذ و اعراب های خلاف ظاهر ومنافی با نظم کلام، دوری گزیده شود و با پرهیز از کاربرد اصطلاحاتی که با شأن کتاب الهی ناسازگار است، در تبیین اعراب؛ در چار چوب اصطلاحات و قواعد پذیرفته شده در صناعت صرف ونحو حرکت صورت پذیرد.
وازارجاع به نمونه های مشابه قبلی خودداری شده است وبرای هر واژه: اسم یا فعل یا حرف؛ اطلاعات اعرابی برابر در کل آیات وبا ترتیب مشخص و با حرکت گذاری کامل ، برابر نمونه زیر ارائه شده است : - برای هر حرف، شش ویژگی صرفی و اگر حرف جر باشد؛ هفت ویژگی به ترتیب زیر ارائه گردیده است: قد :حرف، حرف تحقیق، غیرعامل، مبنی، بناؤه أصلی، مبنی علی السکون."