Abstract:
متناسب با افزایش روزافزون چالشهای شهری در حوزههای مختلف، داشتن نگاهی راهبردی و جامع برای سمت و سو دادن به این ابعاد چالشزا و آسیبپذیر در شهرها، با رویکرد پایداری در فرایند توسعۀ شهرها محقق خواهد شد. نگاهی به رویکردهای آیندهنگرانه و متعالی در جهت بینش متوازن و عدالتمحور به مفهوم توسعه سرلوحۀ سیاستهای مدیریت و برنامهریزی شهری قرار گرفته است. در این راستا و متناسب با ضرورت یادشده، پژوهش حاضر با روششناسی «توصیفی – تحلیلی» و با هدف ارزیابی ابعاد توسعۀ پایدار شهری در شهر ارومیه به انجام رسیده است. برای تحقق هدف پژوهش الگوهای توسعۀ پایدار شهری در 7 عنوان اقتصاد شهری پایدار، جامعۀ شهری پایدار، مسکن شهری پایدار، محیط زیست شهری پایدار، دسترسی شهری پایدار، زندگی شهری پایدار و مردمسالاری شهری پایدار با 35 متغیر انتخاب و دستهبندی شدهاند. برای دستیابی به دادههای مورد نیاز پژوهش به روش پیمایشی - اسنادی و با استفاده از پرسشنامه از نظرهای شهروندان ارومیه بهره گرفته شده است. جامعۀ آماری پژوهش 322 نفر از شهروندان ارومیه است که با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای و تصادفی ساده انتخاب شدهاند. قلمرو زمانی پژوهش تابستان سال 1392 است. برای تحلیل ابعاد پایداری شهری از تحلیلهای رگرسیونی خطی، لجستیک، لگاریتمی و آنالیز درختی استفاده شده است. مطابق نتایج پژوهش تحلیل درختی دادهها برای تشخیص چشمانداز ابعاد پایداری شهری نشان میدهد بعد مردمسالاری شهری پایدار با شناسایی دو شاخه و میانگین کلی 32/22، از دیدگاه شهروندان وضعیت نامناسبی نسبت به دیگر ابعاد پایداری در شهر ارومیه دارد. آنالیز رگرسیونی در شکل خطی، لجستیک و لگاریتمی آن برای ابعاد پژوهش نشان میدهد دو بعد سکونتگاه شهری پایدار و مردمسالاری شهری پایدار ضعیفترین تأثیر را بر پایداری شهری در شهر ارومیه دارند. تلفیق کلی نتایج مدلهای رگرسیونی حکایت از تأثیرگذاری 101/0 از ابعاد پایداری بر توسعۀ پایدار شهری در ارومیه دارد.متناسب با افزایش روزافزون چالش های شهری در حوزه های مختلف ، داشتن نگاهی راهبردی و جامع برای سمت و سو دادن به این ابعاد چالش زا و آسیب پذیر در شهرها، با رویکرد پایداری در فرایند توسعۀ شهرها محقـق خواهـد شد. نگاهی به رویکردهای آینده نگرانه و متعالی در جهت بینش متوازن و عدالت محور به مفهـوم توسـعه سـرلوحۀ سیاست های مدیریت و برنامه ریزی شهری قرار گرفته است . در این راستا و متناسب با ضرورت یادشده ، پـژوهش حاضر با روش شناسی «توصیفی – تحلیلی» و با هدف ارزیابی ابعاد توسعۀ پایدار شهری در شهر ارومیه بـه انجـام رسیده است . برای تحقق هدف پژوهش الگوهای توسعۀ پایدار شهری در ٧ عنوان اقتصاد شـهری پایـدار، جامعـۀ شهری پایدار، مسکن شهری پایدار، محیط زیست شهری پایدار، دسترسی شهری پایدار، زندگی شهری پایـدار و مردم سالاری شهری پایدار با ٣٥ متغیر انتخاب و دسته بندی شده اند. برای دستیابی به داده های مورد نیاز پـژوهش به روش پیمایشی - اسنادی و با استفاده از پرسش نامه از نظرهای شهروندان ارومیه بهره گرفته شده است . جامعۀ آماری پژوهش ٣٢٢ نفر از شهروندان ارومیه است که با استفاده از روش نمونه گیـری خوشـه ای چنـدمرحلـه ای و تصادفی ساده انتخاب شده اند. قلمرو زمانی پژوهش تابستان سال ١٣٩٢ است . برای تحلیل ابعاد پایداری شـهری از تحلیل های رگرسیونی خطی، لجستیک ، لگاریتمی و آنالیز درختی استفاده شده است . مطابق نتایج پژوهش تحلیل درختی داده ها برای تشخیص چشم انداز ابعاد پایداری شهری نشان میدهد بعد مردم سـالاری شـهری پایـدار بـا شناسایی دو شاخه و میانگین کلی ٢٢.٣٢، از دیدگاه شهروندان وضعیت نامناسبی نسبت به دیگر ابعاد پایداری در شهر ارومیه دارد. آنالیز رگرسیونی در شکل خطی ، لجستیک و لگاریتمی آن برای ابعاد پژوهش نشان میدهد دو بعد سکونتگاه شهری پایدار و مردم سالاری شهری پایدار ضعیف ترین تأثیر را بر پایداری شهری در شهر ارومیه دارند. تلفیق کلی نتایج مدل های رگرسیونی حکایت از تأثیرگذاری ٠.١٠١ از ابعاد پایداری بر توسـعۀ پایـدار شـهری در ارومیه دارد.
Machine summary:
"حوزه های سیاست گذاری در توسعۀ پایدار شهری (علیزاده و همکاران ، ١٣٩١: ١٣٨) در کنگرة بین المللی آیندة شهرهای قرن بیست ویکم و کنفرانس که در سال ٢٠٠٠ مـیلادی در شـهر مـونیخ آلمـان برگزار شد، ابعاد توسعۀ پایدار شهری در هفت بعد اقتصاد شهری پایدار، جامعۀ شهری پایدار، سکونتگاه های شهری پایدار، محیط زیست شهری پایدار، دسترسی شهری پایدار، زندگی شهری پایدار و مردم سالاری پایدار تقسیم شده است که نشان از نگاه کلان به مسائل شهری دارد (٢١٣ :٢٠٠٥ ,UN).
٧ منبع : یافته های پژوهش ، ١٣٩٣ ابعاد پژوهش برای مطالعۀ پایداری شهری در ارومیه ابعاد تحت مطالعه در هفت بعد اقتصاد شهری پایدار، جامعۀ شهری پایدار، مسـکن شهری پایدار، محیط زیست شهری پایدار، دسترسی شهری پایدار، زندگی شهری پایدار و مردم سالاری شهری پایـدار بـا ٣٥ شاخص طبقه بندی و تحلیل شده است .
٠٠٠ منبع : محاسبات نگارندگان نتایج تحلیل داده ها با استفاده از مدل های رگرسیونی نشان میدهد که در بین ابعاد منتخب پایـداری توسـعۀ شـهری بعد مردم سالاری شهری پایدار، بعد محیط شهری پایدار و بعد اقتصاد شهری پایدار تأثیر کمتر و بـه مراتـب ضـعیف تـری نسبت به دیگر شاخص ها دارند.
میزان تبیین داده ها در نتایج مدل های رگرسیونی میزان رضایت بخشی برای توصیف تأثیر ابعاد بر پایـداری پژوهش نیست ، ولی معناداری وجود چنین تأثیری نشان میدهد که دو بعد زندگی شهری پایدار و جامعـۀ شـهری پایـدار تأثیر بیشتری برای تحقق پایداری توسعۀ شهری در شهر ارومیه دارند.
هـر چنـد میزان تبیین داده ها در نتایج مدل های رگرسیونی نشان دهندة میزان رضایت بخشی برای توصیف تأثیر ابعـاد بـر پایـداری پژوهش نیست ، معناداری وجود چنین تأثیری نشان میدهد که دو بعد زندگی شهری پایدار و جامعۀ شـهری پایـدار تـأثیر بیشتری برای تحقق پایداری توسعۀ شهری در شهر ارومیه دارد."