معجزه و پدیده های خارق العاده و فراروان شناختی Journal Article

انسان در مسیر زندگی خویش از بدو خلقت تاکنون، خود را با پدیده های شگفت آوری روبه رو می دیده است. شگفتی و جذابیت چنین پدیده هایی برای انسان بیشتر از آن رو بوده است که صبغه ای خارج از شکل معمول موجودات داشته اند، و به تعبیری، خارج عادت محسوب می شدند. در اینکه امور خارق العاده، هدف مند و غایت محور بوده و با اثباب امر غیرمعتاد و یا نفی امر معتاد، هدف خاصی را دنبال می کنند، تردیدی نیست، اما اموری از قبیل نوع غایت، و بهره مندی از مقبولیت الهی، آنها را از هم متمایز می کند. همین تنوع موجود در خوارق عادتی که با پیشینه ای طولانی به وقوع پیوسته است، موضوع مطالعه اندیشمندان بخصوص متکلمان گردیده و نظر آنان را نسبت به حقیقت و کیفیت تحقق آنها، به خود جلب کرده است. معجزه به عنوان مهم ترین و اصیل ترین امر خارق العاده است که روایات تاریخی متقن وقوع آن را به اثبات رسانده است. از آن رو که در گذر زمان شاهد خوارق عادت دیگری از قبیل کرامت، سحر، جادو و اموری از قبیل تله پاتی، هیپنوتیزم بوده ایم، در این نوشتار به تألیف امور یادشده پرداخته و تفاوت آنها با معجزه را از نظر می گذرانیم.

"آنچه در پی می آید، تبیین بعضی از این امور، همچون معجزه، کرامت، سحر، جادو و برخی از امور فراروان شناختی مانند تله پاتی و هیپنوتیزم و نیز تفاوت آنها با معجزه است: مفهوم شناسی معجزه اهل لغت در معنای «معجزه» آورده اند: معجزه امر خارق العاده ای است که بشر از آوردن مثل آن ناتوان باشد. علامه حلی در تعریف اصطلاحی معجزه آورده است: معجزه این است که پیغمبری به اجازه و امر خداوند کار خارق العاده ای را که ممکن و مطابق با عقل است و بر اساس علتی نامرئی صورت می گیرد و افراد دیگر، هرچند دانشمند و متفکر و نابغه باشند، نمی توانند انجام دهند; برای اثبات نبوت خویش از خود نشان می دهد. هر چند ظاهر فرد هیپنوتیزم شده به فردی که در حال خواب است، شباهت هایی دارد، ولی در هیپنوتیزم، علاوه بر قدرت تفکر، امکان صحبت، قضاوت، راه رفتن و مانند آن وجود دارد، به گونه ای که فکر سوژه بر روی موضوع خاص (صحبت های هیپنوتیزور) تمرکز فوق العاده ای پیدا می کند و بین او و فرد هیپنوتیزور، ارتباط عاطفی خاصی برقرار می شود که در حالت خواب نمی توان نظیر آن را مشاهده کرد و شاید به همین دلیل آن را «خواب مصنوعی» نامیده اند."